De rol van vertelperspectief en sympathie bij narratieve overtuiging en identificatie. Een kwantitatief onderzoek met het empathisch vermogen van de proefpersonen als onafhankelijke variabele.

Abstract

Verhalen zijn in staat de opinies, attitudes en het gedrag van mensen te beïnvloeden. Door deze persuasieve kracht worden verhalen steeds vaker bewust ingezet om te overtuigen. Ondanks dat de beleving van verhalen multidimensionaal is, richt huidig onderzoek zich op de dimensie ‘identificatie’. Wanneer proefpersonen zich sterk met een personage identificeren zijn ze geneigd eerder overtuigd te raken van diens standpunten (De Graaf, Hoeken, Sanders, & Beentjes, 2012). In dit onderzoek werden vier versies van één verhaal geschreven waarbij de identificatie werd beïnvloed door zowel het vertelperspectief, als de mate waarin een personage sympathiek overkomt, te manipuleren. Proefpersonen (n= 139) lazen een van de vier versies. De eerste twee versies waren vanuit het perspectief van Thomas geschreven, dit was tevens ook het personage dat in de versies 1 en 3 sympathiek, en versies 2 en 4 onsympathiek werd weergegeven. De laatste twee versies werden vanuit het perspectief van Bjorn, het neutrale personage, geschreven. De hoofdonderzoeksvraag luidde ‘In hoeverre beïnvloeden vertelperspectief en sympathie de identificatie met een personage, en de daaruit volgende attitudes? Naast deze twee factoren van identificatie, is er in dit onderzoek ook gekeken naar de rol van het empathisch vermogen van proefpersonen bij de identificatie. De deelvraag luidde ‘In hoeverre heeft het empathisch vermogen van proefpersonen invloed op de identificatie? De resultaten tonen dat zowel vertelperspectief als sympathie identificatie kan beïnvloeden. Enkel het vertelperspectief beïnvloedde de overtuigingskracht van verhalen. Lezers met een hoog empathisch vermogen identificeerden zich sterker met het neutrale personage.