Frisse ogen versus oude blikken: verschil in opinie tussen jongeren en ouderen omtrent diversiteit in de buurt

Abstract

Buurten in Nederland krijgen een steeds meer diverse bevolkingssamenstelling, en veel steden proberen in kaart te brengen wat voor invloed deze toenemende diversiteit heeft op buurten en steden. Met name de buurtbewoners ervaren diversiteit in hun eigen wijk, en er is aardig wat onderzoek gedaan naar hoe gebruik van de buurt invloed heeft op de opinie van buurtbewoners omtrent diversiteit in de buurt. Er is echter nog weinig onderzoek gedaan naar hoe verschillende generaties diversiteit in hun buurt ervaren. Binnen deze scriptie is kwalitatief onderzoek gedaan naar de manier waarop jongeren (18-29) en ouderen (55+) zonder migratieachtergrond diversiteit ervaren in de buurt Kanaleneiland (Utrecht), en hoe/of hun buurtgebruik hier invloed op heeft. Uit dit onderzoek blijkt dat jongeren bijna altijd positief zijn over de diversiteit in hun buurt. Dit is opvallend, aangezien veel jongeren nauwelijks in contact komen met etnische minderheden in de buurt: jongeren besteden weinig tijd in de buurt, spreken vrijwel nooit andere mensen aan op straat, en trekken al snel naar andere delen van de stad. Ook hebben jongeren vaak vrij homogene sociale kringen, waardoor ze nauwelijks in contact komen met mensen met een migratieachtergrond. Ondanks het minimale contact met etnische minderheiden zijn jongeren positief over het wonen in een diverse buurt en beschouwen ze dit als ‘normaal’. Sommigen zien het wonen in een diverse buurt zelfs als een verrijking van hun eigen bewustzijn. Ouderen hebben duidelijk een andere mening over de diversiteit in de buurt: ze laten zich negatiever uit over buurtbewoners met een migratieachtergrond en kunnen vaak duidelijke nadelen noemen aan het wonen in een diverse buurt. Ouderen besteden daarentegen meer tijd in de buurt dan de jongeren, met name in semipublieke ruimtes. Ook maken ouderen vaker een praatje met onbekenden op straat. Ondanks dat ouderen (onbewust) relatief veel in contact komen met mensen met een migratieachtergrond, zijn ze toch minder positief over de diversiteit in de buurt. Er zijn twee zaken waar zowel de jongeren als ouderen het over eens zijn. Allereerst vinden beide groepen dat actief zijn in de buurt leidt tot een groter gevoel van verbondenheid met de buurt. Jongeren ervaren dit weinig, de (actieve) ouderen een stuk meer. Daarnaast delen jongeren en ouderen de mening dat de verschillende etnische groepen in de buurt slecht met elkaar mengen. Hierbij valt op dat ouderen het vaak alleen hebben over Turken en Marokkanen als ze praten over de etnische minderheden in de buurt, terwijl jongeren zich vaker beseffen dat er nog veel meer andere etnische groepen in de buurt wonen. Jongeren zijn zich kortom meer bewust van de aanwezigheid van verschillende vormen van diversiteit in de buurt, terwijl ze het tegelijkertijd als ‘iets gewoons’ beschouwen en er in hun dagelijks leven minder mee bezig zijn dan de ouderen. Het sociale verleden van beide groepen zou wellicht meer invloed kunnen hebben op de opinie omtrent diversiteit in de buurt dan de manier waarop de groepen in het heden de buurt gebruiken. Het toepassen van een biografische benadering bij de respondenten zou in vervolgonderzoek hier meer duidelijkheid over kunnen scheppen.