'Op zijn Perzisch'. De staatsgreep van 19 augustus 1953 beoordeeld door het Nederlands gezantschap

Abstract

In deze scriptie wordt het perspectief van het Nederlands gezantschap onderzocht op de politieke ontwikkelingen in Iran ten tijde van het Mossadeqh-regime (1951-1953) dat culmineerde in de staatsgreep van 19 augustus 1953. In tegenstelling tot het dominante traditionalistisch narratief beargumenteert deze scriptie, op basis van het archief van het Nederlands gezantschap, dat door toedoen van Iraanse actoren de bouwstenen konden worden gelegd voor de staatsgreep. Uit het archiefmateriaal blijkt dan ook dat Mossadeqh hierdoor letterlijk ‘op zijn Perzisch’ omver werd geworpen. Uiteindelijk leverde Nederland indirect een bijdrage aan de staatsgreep, aangezien ze de in ballingschap levende sjah Mohammad Reza Pahlavi (1919-1980) vervoerde naar zijn thuisland middels de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij.