De representatie van culturele identiteiten in de Vlaams-Nederlandse Netflix' Original Undercover.

Abstract

In dit bachelor eindwerkstuk heb ik aan de hand van de Netflix’ Original UNDERCOVER de representaties van nationale, transnationale en regionale identiteiten geanalyseerd. In navolging van de Britse mediatheoreticus Stuart Hall heb ik onderzoek gedaan vanuit een constructivistisch perspectief. In dit perspectief wordt culturele identiteit gezien als een sociaal construct waarbij verschillende identiteiten naast elkaar kunnen bestaan. De serie UNDERCOVER speelt zich af op de grensregio tussen Limburg en Vlaams België en is hierdoor een voorbeeld van een cultureel product waarin verschillende identiteiten naast elkaar voorkomen. De Netflix serie is door de grensoverschrijdende locatie waarin het verhaal zich afspeelt, de veelheid aan verschillende personages en door de transnationale export van dit lokaal geproduceerde product geschikt casusmateriaal voor dit onderzoek. Aan de hand van het analyseschema van Jolien van Krijnen en Tonny Krijnen heb ik drie afleveringen geanalyseerd. De drie afleveringen heb ik geanalyseerd op drie niveaus: filmisch, narratief en symbolisch. Binnen deze niveaus heb ik gekeken naar elementen zoals mise-en-scène, cameravoering, taalgebruik en gedrag. Daarbij heb ik de theoretische concepten banal nationalism, flagging en foregrounding, geformuleerd door Michael Billig, en Joep Leerssen’s concepten van alteriteit en binaire opposities aan dit analyseschema toegevoegd om zo mijn onderzoek meer theoretische diepgang te geven. Uit mijn analyse is naar voren gekomen dat de Nederlandse, Vlaamse, Brabantse en Limburgse culturele identiteiten in de filmische laag door zowel impliciete alsook expliciete elementen die naar een culturele identiteit verwijzen geconstrueerd worden. In de narratieve en symbolische laag worden de verschillende identiteiten geconstrueerd op basis van verschillen. Aan de hand van de binaire opposities is gebleken dat de tegenstelling noord>zuid en de daarbij horende connotaties, te herkennen zijn in de relatie tussen de Nederlandse en Brabantse identiteit, de Nederlandse en Vlaamse identiteit en de Brabantse en Limburgse identiteit. De transnationale identiteit komt alleen in de filmische en narratieve gering naar voren. Dit kan verklaard worden door het feit dat UNDERCOVER in eerste instantie geproduceerd is voor de Belgische zender VRT, waarna Netflix vervolgens de serie heeft opgekocht en uitgebracht als een Netflix’ Original.