“That there is more going on than meets the eye is a thrilling thing”: over de relatie tussen tekst en beeld in de beeldende kunst van David Lynch

Abstract

Door de grote bekendheid die David Lynch (1946) met zijn cinematografische oeuvre heeft vergaard, blijft zijn beeldende kunst vaak onderbelicht. Net als in zijn films wil Lynch met zijn beeldende kunst een verhaal vertellen. Om de narratieve beperkingen van het schildersdoek te overstijgen, beroept hij zich op de integratie van tekst in de voorstelling. De verhouding tussen de tekst- en beeldelementen verschilt per werk: soms is de tekst simpelweg de titel van het werk. In andere gevallen duidt de tekst daarnaast verschillende elementen binnen en soms ook buiten de voorstelling. Ten slotte neemt tekst de vorm van spreek- of gedachtenwolk aan. De tekst staat echter niet garant voor een volledig begrip van de voorstelling, die abstracte en met droomlogica overgoten vormen aan kan nemen. De relatie tussen tekst en beeld in de beeldende kunst van Lynch staat in dit onderzoek centraal: hoe werken deze samen, of juist tegen elkaar bij het creëren van een betekenis? Met behulp van de ideeën van Roland Barthes (1915-1980) over narratief, de semiotische werking van het beeld en de mogelijke relaties tussen tekst en beeld, wordt aan de hand van drie casussen uitspraak gedaan over de relatie tussen tekst en beeld in de kunst van David Lynch.