De stop op de groei. New Public Management en de geboorte van een bedrijfsmatige overheid 1970-1990.

Abstract

In dit onderzoek staat de vraag ‘Hoe beïnvloedde het New Public Management-gedachtengoed de vorming van de Nederlandse Rijksoverheid in de periode 1970-1990?’ centraal. Dit onderzoek brengt bestuurskundig en historisch onderzoek samen door middel van een interdisciplinaire onderzoek dat het bestuurskundige concept NPM gebruikt voor het begrijpen van de historische veranderingen binnen de rijksdienst. Aan de hand van een drietrapsanalyse is bij drie (kamer)commissies gekeken naar de invloed van NPM op de rapporten, het debat in de Tweede Kamer en de lange termijn veranderingen binnen de Rijksoverheid. Dit onderzoek beargumenteert allereerst dat de reorganisatie van de rijksoverheid tussen 1970-1990 onder invloed van het NPM-gedachtengoed, een externe beweging heeft gemaakt. Ten tweede is er gedurende twintig jaar een grote politieke consensus op te merken over de reorganisaties van de Rijksoverheid en weinig weerstand tegen NPM in de Rijksoverheid. Ten derde is de lange termijn invloed afhankelijk van de politieke bereidheid en bovenal blijkt dat NPM gradueel steeds meer invloed heeft gekregen in de vorming van de Nederlandse Rijksoverheid. Uit de conclusie blijkt tevens dat er in twee decennia een internationale trend rondom NPM gaande was, waar ook Nederland deel van uitmaakte. Deze verandering en de grote invloed van NPM werd stukje bij beetje merkbaar in de Rijksoverheid. Dit interdisciplinair onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan het debat omtrent NPM, omdat het een brug vormt tussen bestuurskundig en historisch onderzoek, waarbij zij weergeeft hoe NPM zijn intrede deed in de huidige overheidsorganisatie.