Want, verder en vervolgens

Abstract

Steeds meer mensen lezen van een beeldscherm (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2018). Het lezen van een beeldscherm is een andere manier van lezen dan van papier (Nielssen, 1997). Uit eerdere onderzoeken blijkt dat connectieven in teksten op papier leiden tot beter tekstbegrip bij zwakke lezers, maar niet bij sterke lezers (Land, 2008; van Dooren, van den Bergh & Evers-Vermeul, 2012). Sterke lezers zijn lezers met veel leeservaring en voorkennis. Van Silfhout (2014) vindt dat sterke lezers wel enige cohesie in een tekst nodig hebben als zij lezen van papier. Naar verwachting hebben sterke lezers wel behoefte aan meer cohesie in een tekst als ze van een beeldscherm lezen, omdat ze een tekst op een beeldscherm voornamelijk scannen. Daarom richt dit onderzoek zich op de invloed van connectieven op het tekstbegrip van sterke lezers als zij een tekst van een beeldscherm lezen. De onderzoeksvraag luidt:

Wat is het effect van connectieven op het tekstbegrip van sterke lezers bij het lezen van teksten gepresenteerd op een beeldscherm?

In een experiment is het tekstbegrip gemeten door middel van inferentievragen en een sorteertaak. De teksten zijn gemanipuleerd op wel (expliciete versie) of geen (impliciete versie) connectieven. Uit de resultaten blijkt dat er geen verschil is in het tekstbegrip van sterke lezers tussen de expliciete en de impliciete versie. Dit gaat tegen de verwachting in, maar uit eerdere onderzoeken blijkt dat de resultaten over connectieven niet één kant op wijzen. In vervolgonderzoek is het aan te raden om de tekstbegripsvragen voorafgaand aan het onderzoek te testen en de proefpersonen meerdere versies te laten lezen.