Story Maps in het aardrijkskundeonderwijs, een ontwerpstudie naar de kenmerken van geschikt aardrijkskundeonderwijs met Story Maps

Abstract

Verhalen zijn inherent aan onderwijs. Kennis, normen en waarden worden op deze manier overgedragen van generatie op generatie. Tegenwoordig worden verhalen steeds meer digitaal verteld, wat gebeurt in verschillende vormen. Een van deze digitale vormen zijn Story Maps, een Web App van ESRI die met behulp van ArcGis Online wordt gemaakt. Hierin worden interactieve kaarten met multimedia samengevoegd tot een verhaal. Er is nog niet eerder onderzoek geweest naar Story Maps in het aardrijkskundeonderwijs in Nederland. De onderzoeken die zijn gedaan, laten veelal weten dat leerlingen het leuk vinden om met Story Maps te werken. Echter, deze onderzoeken geven geen concrete handvaten of een vakdidactische inslag. Docenten gebruiken nu wel eens GEO-ICT in de klas, maar zijn vaak niet op de hoogte van alle mogelijkheden. Door tijdgebrek hebben zij geen motivatie om de techniek zelf te doorgronden, waardoor kant-en-klaar Story Map lesmateriaal een uitkomst zou kunnen bieden. Door de invoering van het nieuwe eindexamenprogramma Brazilië/Zuid-Amerika ontstaat er tevens behoefte naar nieuw lesmateriaal. De vraag die in dit onderzoek wordt beantwoord is: wat zijn de kenmerken van een geschikt ontwerp voor aardrijkskundeonderwijs met een Story Map voor de bovenbouw havo/vwo? De methodologie van deze thesis is gebaseerd op Educational Design Research. De bachelorthesis van Van der Heiden (2019) is als basis gebruikt, haar ontwerpprincipes zijn overgenomen en meer ontwerpprincipes zijn uit haar onderzoek afgeleid. Ook is haar Story Map over de ontbossing in Amazonië gebruikt als basis voor dit vervolgonderzoek. In de voorbereidende fase is op basis van literatuur gezocht naar theoretische inbedding van deze ontwerpprincipes en naar nieuwe ontwerpprincipes die kunnen aansluiten bij Story Map onderwijs. Tijdens het ontwerponderzoek zijn de ontwerpprincipes en het Story Map lesmateriaal in een aantal cycli voorgelegd aan verschillende gebruikers: walkthroughs met experts, walkthroughs met docenten, micro-evaluatie met leerlingen en een try-out in klassen. Na elke ronde is de feedback verzameld, daarop zijn de ontwerpprincipes en het lesmateriaal aangepast alvorens mee te nemen naar de volgende ontwerpcyclus. Tijdens de try-out zijn de bruikbaarheid en doelmatigheid van het materiaal getest. Als antwoord op de hoofdvraag is er een lijst met ontwerpprincipes geformuleerd die gebruikt kunnen worden door ontwikkelaars van lesmateriaal en docenten die Story Maps willen ontwerpen. Door aan deze ontwerpprincipes te voldoen wordt er geschikt Story Map lesmateriaal ontwikkelt voor het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs. Ook is er kant-en-klaar Story Map onderwijs beschikbaar over Ontbossing in Amazonië. Vervolgonderzoek zou via toetsend onderzoek kunnen plaatsvinden om te beslissen of Story Map onderwijs ook effectief is voor leerlingen met betrekking tot leerdoelen. Tevens kan er gezocht worden naar toepassingen voor andere Nederlandse schoolvakken of toepassingen na nieuwe technologische interventies voor Story Maps.