De preconcepties van leerlingen uit Laag-Nederland over wateroverlast in de eigen omgeving

Abstract

Deze masterthesis richt zich op de preconcepties van leerlingen over wateroverlast veroorzaakt door regen, en op de herkomst van die preconcepties. Het aandachtsgebied is het veenweide-droogmakerijengebied van de provincie Noord-Holland, omdat dit gebied gevoelig is voor wateroverlast door regen. In het Nederlandse aardrijkskundeonderwijs is er veel aandacht voor overstromingen door dijkdoorbraken, maar niet zozeer voor wateroverlast veroorzaakt door regen. En aandacht die wel naar dit thema uitgaat richt zich meestal op de bebouwde omgeving. Het waterschap vindt dat dit moet veranderen door het onderwijs over dit thema te verbeteren en te intensiveren. Over dit onderwerp is zeer weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan. Het empirische deel van deze studie wordt gedaan door kwalitatieve diepte-interviews met twaalf leerlingen, die in het landelijke deel van het veenweide-droogmakerijen gebied wonen. Deze leerlingen hebben nog geen les gehad over dit onderwerp. De resultaten van het onderzoek tonen aan dat de preconcpeties van de leerlingen sterk worden verstoord door hun kennis van overstromingen. De leerlingen weten het verschil niet tussen beide concepten en weten heel weinig over het concept wateroverlast. Dit is terug te voeren op de periode van informeel leren, voordat het onderwijs over dit onderwerp begon. Formeel onderwijs over andere concepten met betrekking tot overstroming en water resulteerde ook in het verwarren van concepten. Aanbevelingen worden gedaan voor aanvullende lesmethoden, naast de conventionele opstelling in de klas met een leerboek als richtlijn. Excursies, experimenten, place-based education, environmental education en simulaties kunnen leerlingen een beter begrip van het onderwerp geven. Dat geldt voor zowel de feitelijke kenmerken van het watersysteem als voor de elementen op een abstracter schaalniveau. Dit zijn de meer complexe oorzaken en concepten, zoals klimaatverandering.