| dc.description.abstract | Kan een mens door bewustzijnsverruiming innerlijke vrede bewerkstelligen? En welke middelen staan hem, anno 1968, daarvoor ter beschikking? Dat zijn de vragen die Simon Vinkenoog stelt én beantwoordt in zijn experimentele bundel Weergaloos (1968). Aan de hand van talloze citaten, Tarotkaarten, symbolen en uitgebreid eigen commentaar, neemt Vinkenoog zijn lezers mee in een tekstuele wereld waarbinnen de lezer zijn eigen pad bepaalt. Alhoewel weinig bestudeerd door literatuurhistorici, geeft Weergaloos een boeiende inkijk in Vinkenoogs (literaire) activiteiten ten tijde van de late jaren zestig (1967-1970), de tijd van het zogeheten ‘Magisch Centrum Amsterdam’.
De gebeurtenissen op het gebied van kunst en tegencultuur in deze periode, zoals recentelijk verbeeld in diverse boekpublicaties, een televisieserie en een expositie, beschouw ik als een dwarsdoorsnede van de beeldvorming van het magisch centrum zoals deze anno 2018 bestaat. Het blijkt dat Vinkenoog, alhoewel hij als een van de ‘profeten’ binnen het ‘magies sentrum’ een prominente rol speelde, niet is opgenomen in de beeldvorming van deze periode. Of er nu sprake is van een lokale blik, globale of randstedelijke invalshoek of een bestudering vanuit een traditie van tolerantie om de gebeurtenissen in en om het magisch centrum te duiden, Vinkenoog ontbreekt op alle fronten. Gezien zijn lokale initiatieven en internationale contacten binnen de wereldwijde tegencultuur en zijn literaire productie ten tijde van de jaren zestig, is dat opmerkelijk te noemen.
Door zowel aandacht te hebben voor de literaire waarde van Weergaloos als ook voor diens belang als tijdsdocument, laat ik in dit onderzoek zien dat de bestudering van literatuur een nieuw licht kan werpen op de historische periode waarin zij verschijnt. Ik onderzoek hoe de beeldvorming van Amsterdam Magisch Centrum verandert als juist één cultuurproduct dat voortkwam uit de tegencultuur uit die periode onder de loep wordt genomen.
Door het tekstuele spel in Weergaloos van auteur Vinkenoog te vergelijken met zijn activiteiten binnen de Amsterdamse tegencultuur, ontstaat een beeld van een veelzijdig, internationaal georiënteerde schrijver en organisator die zichzelf en zijn werk in een lijn plaatst van literaire en tegenculturele initiatieven wereldwijd. Vinkenoog laat, in woord en daad, zien dat veel van de Amsterdamse tegenculturele activiteiten in feite het product zijn van internationale uitwisseling van ideeën en intensieve samenwerking. Deze blik nuanceert het beeld van de centrumpositie die het Magisch Centrum Amsterdam vaak krijgt toegedicht en benadrukt de unieke plek die Amsterdam inneemt binnen een context van verschillende magische centra wereldwijd. Juist de nauwkeurige bestudering van één cultuurproduct geeft op die manier een inkijk in het tegenculturele netwerk waarvan Amsterdam een snijpunt was. | |
