| dc.description.abstract | Dit onderzoek geeft antwoord op de onderzoeksvraag Hoe worden retorische middelen in JOJANNEKE IN DE PROSTITUTIE ingezet om een betoog over Nederlandse prostitutie te vormen?. De vierdelige reeks JOJANNEKE IN DE PROSTITUTIE is in 2015 uitgezonden door de EO op NPO3 en werd gepresenteerd door Jojanneke van den Berge. Er ontstond ten tijde van de uitzending veel commotie rondom de documentaires en de representatie van de prostitutie in de reeks. Ook binnen de mediawetenschappen lijkt een soortgelijk debat gaande over de representatie van de werkelijkheid en de stem van de documentairemaker(s). Toch zijn er wetenschappers die schrijven dat documentaires macht hebben. Deze discussies en de eventuele macht vormen de aanleiding en relevantie van dit onderzoek.
Het onderzoek baseert zich op de theorieën van Bill Nichols over voice en documentaires als betogen. Omdat Nichols zelf verwijst naar de retoriek, wordt in dit onderzoek gebruikgemaakt van een retorische analyse. Enkel de eerste en derde aflevering van de documentairereeks worden behandeld. Binnen de analyse wordt gezocht naar de functie van de drie categorieën arrangement, invention en style. De opvallende audiovisuele keuzes binnen deze categorieën worden belicht en geanalyseerd.
Uit de analyse blijkt dat de drie verschillende categorieën een eigen functie hebben. De arrangement toont het waardeoordeel van de makers, wat blijkt uit het feit dat de documentaires meer aandacht en tijd schenken aan de negatieve verhalen rondom prostitutie. Uit de analyse naar style blijkt dat er een duidelijke tweedeling wordt gemaakt binnen de geïnterviewden. Hierbij worden de personages door muziekgebruik en cinematografische keuzes in een ‘goede’ en ‘slechte’ groep verdeeld. Wanneer gekeken wordt naar de invention blijkt dat de pathos en logos worden gebruikt om de kijker te sturen naar de verhalen die stroken met het gevoerde betoog. Concluderend kan gesteld worden dat de documentairereeks de verschillende retorische middelen inzet om een tweedeling in personages te vormen waarbij een duidelijke voorkeur naar één kant van deze verdeling gaat, wat wordt bereikt door het sturen van de kijker. Ondanks de eigen functies van de categorieën, blijkt dat deze in JOJANNEKE IN DE PROSTITUTIE goed samenwerken en elkaar versterken.
Dit onderzoek kan gebruikt worden door onderzoekers die een vergelijkbaar onderzoek willen doen met deze categorieën. Verder kunnen de resultaten iets bijdragen aan de debatten rondom representatie en macht binnen documentaires. Door de duidelijke sturing van de documentaire en de manier van representatie van het onderwerp is weinig ruimte overgelaten voor de kijker om een andere visie op het onderwerp te creëren. Hierdoor kan geconcludeerd worden dat een documentaire zelf veel macht uit probeert te oefenen. In hoeverre de kijker hierdoor beïnvloed wordt, zou in een kijkersgerichte analyse onderzocht kunnen worden. | |
