(G)een weg terug? Over de (on)mogelijkheid van het plaatsen van zbo’s onder ministeriële verantwoordelijkheid

Abstract

Dit is een verkennend onderzoek naar wat ervoor zorgt dat regering en parlement er niet toe besluiten om zelfstandige bestuursorganen te plaatsen onder directe ministeriële verantwoordelijkheid. Deze vraag is ingegeven door de constatering dat deze zbo’s in 2004 een negatief imago hadden onder nationale besluitvormers, omdat deze organisaties overheidstaken uitvoeren buiten de directe ministeriële verantwoordelijkheid. Centraal in deze studie is het advies van de interdepartementale commissie Kohnstamm, die ervoor pleitte om nagenoeg al deze zbo’s af te schaffen en deel te laten worden van het parlement.

Een analyse van besluitvorming over zbo's aan de hand van het stromenmodel, punctuated equilibrium theorie en padafhankelijkheid heeft laten zien dat de voornaamste verklaring voor de hoofdvraag is dat men meent dat deze organisaties naar behoren functioneren. Deze opvatting leidt ertoe dat men geen voordeel ziet in een ingrijpende reorganisatie van deze organen om ze onder de ministeriële verantwoordelijkheid te laten vallen en dus onderdeel te maken van departementen.