Mestreech beweeg... (een procesonderzoek naar de tweede peiler gericht op sportstimulering van de sportnota 2004-2012 'ondernemend en grensverleggend')

Abstract

De aanleiding voor dit onderzoek is de behoefte van de gemeente Maastricht om halverwege de looptijd van de sportnota 2004 – 2012 ‘ondernemend en grensverleggend’ het proces van sportstimulering in kaart te brengen en vervolgens te evalueren. Bovengenoemde sportnota betreft een vijftal speerpunten en dit onderzoek heeft betrekking op het 2de speerpunt: “stimuleren van sociale participatie in het algemeen en specifieke doelgroepen in het bijzonder door sport en bewegen”. Dit speerpunt bevat vervolgens weer een achttal doelstellingen waarvan een procesevaluatie plaats heeft gevonden.

De volgende onderzoeksvraag is leidend geweest in dit onderzoek: ‘Hoe heeft de implementatie van het beleid van het in de Maastrichtse sportnota gesteld speerpunt ‘stimuleren van sociale participatie in het algemeen en specifieke doelgroepen in het bijzonder door sport en bewegen’ plaatsgevonden? Deze hoofdvraag is vervolgens aan de hand van een viertal deelvragen beantwoord. 1. welke interventies zijn ingezet om de doelstelling te behalen. En hoe worden deze interventies gelegitimeerd door de betrokken actoren?’, 2. Hoe is de onderlinge verhouding tussen de betrokken actoren? En hoe hebben de betrokken actoren de inbreng (kwaliteit en kwantiteit) van de overige betrokken actoren ervaren? 3. Hoe hebben de betrokken actoren gedurende het implementatieproces de uitvoering veranderd of bijgesteld? En hoe geven de betrokken actoren hier betekenis aan? 4. Hoe ervaren de betrokken actoren de voortgang van het proces? Wat was de oorzaak van een eventuele discrepantie tussen de initiële formulering en de daadwerkelijke implementatie? En in hoeverre heeft dit tot vertragingen geleid?’.

Het theoretisch onderzoek is vanuit een politiek constructivistische benadering vorm gegeven. Daar niet alleen de gestelde regels van belang zijn, maar vooral ook de betekenis die hieraan gegeven wordt. . De onderzoeker heeft getracht aan de hand van de twee leidende stromingen aangaande beleidsimplementatie (rationeel - analytisch en politiek – ideologisch) een eigen standpunt betreffende beleidsimplementatie in te nemen. Dit standpunt heeft een sterke neiging naar de politiek ideologische benadering. Het theoretisch onderzoek is verder geleid door de vraag ‘welke factoren zijn van invloed op de implementatie van beleid?’. Daarnaast hebben vanuit kwalitatief interpretatieve sociaalwetenschappelijke invalshoek semigestructureerde interviews plaatsgevonden, dit tezamen met het theoretisch onderzoek heeft geresulteerd in een aantal conclusies.

Concluderend is gebleken dat de beleidsimplementatie van het Maastrichtse sportbeleid niet zozeer een coherent en continu proces is, maar in plaats daarvan gefragmenteerd en onderbroken. Het is bijvoorbeeld vaak voorgekomen dat er eerst activiteiten werden ontwikkeld en pas in een later stadium de bijbehorende kaders werden gesteld. Hier leek niemand echt een probleem mee te hebben. Deze ongestructureerde ad hoc werkzaamheden (zonder kaders) zijn nodig om de buitenwereld de indruk te geven dat er wel gestructureerd beleid is. Er moest immers draagvlak gecreëerd worden om een positiever imago te verkrijgen. Er lag dus een enorme nadruk op de politiek – ideologische visie. Maar hier is toch sprake van enige discrepantie, daar ook door de actoren aangeven behoefte te hebben aan rust, duidelijkheid en structuur. Terwijl deze zaken juist kenmerkend zijn voor de rationeel – analytische benadering.

Op basis van dit onderzoek zijn een aantal aanbevelingen kritisch bekeken vanuit zowel de rationele als politieke benadering. Deze hebben betrekking op de ingezette interventies, een visie binnen de afdeling, de teamspirit en het ontbreken van kaders. Waarna het hoofdstuk eindigt met een managementrapportage, bestaande uit specifieke aanbevelingen voor de gemeente Maastricht. Deze hebben betrekking op de sturing vanuit het managementniveau, de eenduidige omschrijving van de doelgroep jeugd, het waarborgen van financiën, het scheppen van duidelijkheid en tot slot het ontbreken van een evaluatie – instrument.