Person-environment fit van personeel (af)bouw en infra: een contextuele benadering van duurzame inzetbaarheid

Abstract

In het kader van de ‘best fit’ benadering van HRM, is het doel van dit onderzoek om inzicht te verkrijgen in de mate van person-environment (PE) fit van personeel (af)bouw en infra in het kader van duurzame inzetbaarheid, en in hoeverre personeel (af)bouw en infra en de werkgever daaraan mogelijk bijdragen. PE fit staat voor de interactie tussen het individu en diens omgeving (Kooij, 2015). De bijdrage van personeel (af)bouw en infra wordt geconceptualiseerd door de regulatieve SOC strategieën voor het managen van de eigen resources. Deze strategieën zijn selectie, optimalisatie en compensatie (Baltes et al., 1999; Freund, 2008). De bijdrage van de omgeving wordt geconceptualiseerd door de rol van de leidinggevende, en dan people management in het bijzonder: uitvoering van HRM, maatwerk, ondersteuning dagelijks werk en ontwikkeling (Knies, 2012).

Na instemming zijn bij 17 mensen werkzaam in de (af)bouw en infra telefonische interviews afgenomen. De interviews zijn semigestructureerd en retrospectief. De vragen die zijn gesteld gaan over in hoeverre het werk passend is, welke veranderingen maken dat het werk wellicht minder passend is, welke (loopbaan)keuzes zijn gemaakt en hoe tegen de leidinggevende wordt aangekeken. De meeste interviews zijn opgenomen en verbatim uitgewerkt. Van de rest zijn gespreksverslagen gemaakt. De transcripten en gespreksverslagen zijn systematisch gecodeerd en geanalyseerd.

Een kleine meerderheid van de respondenten ervaart een PE fit, maar een grote minderheid heeft daarentegen een PE misfit ervaren. Een PE fit uit zich door werkplezier en betrokkenheid, en een misfit uit zich door fysieke en mentale klachten of door (on)vrijwillig verloop. Respondenten ervaren dat omgevingsveranderingen met name van invloed zijn op de mate van fit wanneer al sprake is van een (dreigende) misfit. Veranderingen dragen met name bij aan dat respondenten bepaalde loopbaankeuzes uit onzekerheid niet maken. Respondenten die een misfit ervaren op gebied van de eisen van het werk, proberen een misfit te ondervangen door bewust te kiezen voor scholing, het werk aan te passen of door de eigen resources te ontzien en gebruik te maken van ouderschapsverlof of thuiswerkdagen. Leidinggevenden dragen met name bij door te ondersteunen in het dagelijkse werk, de ontwikkeling, en de respondenten te voorzien in de behoefte aan vrijheid in de uitvoering van het werk. Deze ondersteuning wordt door de meeste respondenten als voldoende ervaren.

De ervaren misfit van respondenten is relatief veel. SOC strategieën dragen met name bij wanneer sprake is van een misfit tussen de kennis en vaardigheden van het individu en de eisen van het werk. People management draagt bij door supervisor support in het dagelijkse werk en de ontwikkeling. Aanbevolen wordt om leidinggevenden in de (af)bouw en infra extra op hun rol te attenderen, en door middel van duurzame inzetbaarheidsadviesgesprekken extra aandacht te hebben voor de bijdrage van werknemers.