‘Rust, ende eenigheid onder de leden van deese vergadering’. Geld en macht in Utrecht tijdens het Tweede Stadhouderloze Tijdperk

Abstract

In deze scriptie staan de politieke en financiële elite en de relatie tussen de twee in de stad Utrecht in de achttiende eeuw centraal. Dit sluit aan op eerder onderzoek dat zich met name met de situatie in Holland heeft beziggehouden en de eerdere bevindingen met betrekking op drie Hollandse steden worden systematisch vergeleken met dit bronnen- en literatuuronderzoek in Utrecht. De schaal van het onderzoek naar Utrecht is echter stukken kleiner en vormt slechts een startpunt voor verder onderzoek. Uit dat onderzoek bleek echter dat de situatie in Utrecht in grote lijnen hetzelfde is als in Holland: geld is een vereiste voor macht en het investeringsgedrag van regenten is gebaseerd op behoud van de financiële positie. De adel en de stadhouder speelden echter een belangrijker rol in de Utrechtse politiek, met meer onderlinge politiek conflict en kleine afwijkingen in investeringsgedrag als gevolg. Voor het onderzoek is uitgebreid gebruik gemaakt van primair bronmateriaal uit het stadsarchief van Utrecht en boedelinventarissen van Utrechtse regenten. Het doel van de scriptie was een beter beeld geven van het functioneren van de politiek en de rol van de elite daarin in de Nederlandse Republiek en te breken met een zekere mate van Hollandocentrisme.