Show simple item record

dc.rights.licenseCC-BY-NC-ND
dc.contributor.advisorVitse, S.B.
dc.contributor.authorVeening, M.C.
dc.date.accessioned2019-10-01T17:00:39Z
dc.date.available2019-10-01T17:00:39Z
dc.date.issued2019
dc.identifier.urihttps://studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/34300
dc.description.abstractDe afgelopen jaren zijn er veel ‘doelgroepbijbels’ verschenen in Nederland: Bijbels met extra materiaal, met een focus op een specifiek publiek. Volgens Rieuwerd Buitenwerf, directeur van het Nederlands Bijbelgenootschap, zijn dergelijke Bijbels ‘een handige steun in de rug’ om gemakkelijker de Bijbel te gaan of blijven lezen (Ter Horst & Kuijper, 2018). Een relevante vraag is echter welke uitwerking deze doelgroepselectie heeft op de teksten in de Bijbels en de interpretatie van lezers, vooral wanneer gender hierin een rol speelt. Dit onderzoek concentreert zich op de Belle Bijbel (BB), een doelgroepbijbel voor christelijke meiden van 12 tot 17 jaar. Centraal staat hoe de focus op een vrouwelijke doelgroep samenhangt met beeldvorming van vrouwen in de BB en bij lezers. De onderzoeksvraag luidt als volgt: Welke beeldvorming van Bijbelse vrouwen treedt er op in de Belle Bijbel en hoe verhouden lezers zich tot deze beeldvorming? De wetenschappelijke basis van het onderzoek wordt gevormd door theorieën over beeldvorming (Beller, 2007) (Leerssen, 2007) (Hall, 1997), discours (Fairclough, 2003) (Van Leeuwen, 2005) en de representatie van vrouwen in de literatuur en de Bijbel (Gilbert & Gubar, 1980) (Irigaray, 1985) (Showalter, 1979) (Humm, 2013) (Niditch, 1979) (Bal, 1987) (Wetter, 2015). Daarnaast komen kritische discoursanalyse, receptietheorieën en de drie dimensies waarop teksten geanalyseerd kunnen worden volgens Fairclough aan bod (Fairclough, 1992) (Jørgensen & Phillips, 2002). De Bijbelverhalen en extra teksten van de BB over tien Bijbelse vrouwen en de beeldvorming van lezers over drie van deze vrouwen (Mirjam, Ester, Maria) worden geanalyseerd aan de hand van de drie dimensies van Fairclough. Zo wordt duidelijk hoe de Bijbelverhalen vrouwen lexicaal en predicatief representeren en hoe de BB dit met haar extra teksten doet, en of lezers in een gesprekscontext deze discourspraktijk wel of niet voortzetten. Voor dit laatste onderdeel zijn twaalf meisjes van 12 tot 17 jaar geïnterviewd, die een leesfragment kregen van een Bijbelverhaal met of zonder BB-materiaal. Uit de lexicalisatie- en predicatieanalyse van de Bijbelverhalen blijkt dat vrouwen vaak worden gerepresenteerd met hun functie voor de samenleving in die tijd, hetzij als moeder van (belangrijke) kinderen, hetzij als vrouw met een leiderschapsfunctie of belangrijke taak. Hierbij krijgen de vrouwen overwegend zachte en afhankelijke eigenschappen toegeschreven, maar ook wel krachtige en onafhankelijke eigenschappen. De lexicalisatie- en predicatieanalyse van de BB-teksten wijst uit dat het gender van de vrouwen wordt benadrukt, dat ze zachte en afhankelijke eigenschappen hebben (waarbij ‘gelovig’ het vaakst en meest voorkomt), maar dat krachtige en onafhankelijke eigenschappen bij de helft overheersen. Bij sommigen is een ‘beroep’ of functie bovendien belangrijker dan de familie- en huwelijksbanden, waardoor een onafhankelijker beeld van de vrouwen ontstaat. Uit de interviews komt dat de respondenten voornamelijk aandacht hebben voor karaktereigenschappen en emoties van de vrouwen, maar ook voor relaties met familie en volk. De respondenten die een fragment met BB-materiaal hebben gelezen, zetten de vrouwen echter nog wat krachtiger neer, door meer te wijzen op hun dapperheid, en ze duiden hen vaker aan met hun vrouwelijke gender. De respondenten zetten de discourspraktijk van de BB hiermee grotendeels voort, alleen geven zij Maria een nog krachtiger en veelzijdiger beeld dan de BB doet. Geconcludeerd kan worden dat de BB de vrouwen veelzijdig en met tegengestelde eigenschappen presenteert, net als de respondenten. Hierin zijn zij beide discours-kritisch met het oog op de traditionele stereotypen, doordat zij tegengestelde kanten van vrouwen benoemen en met elkaar verenigen.
dc.description.sponsorshipUtrecht University
dc.format.extent2634967
dc.format.mimetypeapplication/pdf
dc.language.isonl
dc.titleZacht & krachtig: Een onderzoek naar beeldvorming van Bijbelse vrouwen in de Belle Bijbel en bij haar lezers
dc.type.contentMaster Thesis
dc.rights.accessrightsOpen Access
dc.subject.keywordsbeeldvorming; imagologie; Bijbel; gender; vrouwen; discours; tieners; lexicalisatie; predicatie; Belle Bijbel; Bijbel in Gewone Taal; interviews;
dc.subject.courseuuNeerlandistiek


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record