Islamofobie zonder moslims - Hoe de regerende Fidesz-partij in Hongarije middels retoriek aanzet tot islamofobie

Abstract

In deze scriptie wordt onderzocht hoe de politieke retoriek van de regerende Fidesz-partij in Hongarije aanzet tot islamofobie. Hiervoor zijn vier speeches (2015-2019) van premier Viktor Orbán geanalyseerd aan de hand van de social identity theory en integrated threat theory. De social identity theory verklaart hoe Orbán de eigen christelijke Hongaarse identiteit construeert binnen de context van het historisch-christelijke Europa. De integrated threat theory verklaart vervolgens dat de (moslim)migrant geconstrueerd kan worden als de ‘ander’ die een dreiging is voor het ‘zelf’. De discoursanalyse in deze scriptie heeft tot een aantal relevante inzichten geleid. Allereerst betreffende de opkomst van de extreemrechtse politiek in Europa. De anti-migratie retoriek, verbonden aan een negatieve houding jegens de islam en moslims, kan de sociale vrede van Europa begreigen. Verder biedt de analyse inzichten wat betreft de opkomst van illiberale democratieën. Hongarije is de eerste lidstaat van de EU die het proces van het opkomen van een illiberale democratie laat zien. Orbán zet zich in zijn retoriek af tegen liberale waarden, zoals vrijheid van beweging en universele mensenrechten. Daarnaast biedt de analyse inzicht in het beroepen op een christelijk karakter. De Hongaarse christelijke identiteit wordt in de context van Europa en ten opzichte van de migrant geconstrueerd, die volgens Orbán vrijwel altijd moslim is. Als laatst biedt de analyse inzicht in een verschijnsel ‘islamofobie zonder moslims’. Ondanks dat de islam een vrijwel onzichtbare religie is in Hongarije zijn er de laatste jaren in Hongarije geleidelijk aan meer islamofobische percepties en discoursen waarneembaar.