| dc.description.abstract | In deze scriptie is onderzocht in hoeverre Nederlands pacifisme participeerde in een transnationaal netwerk tussen 1889 en 1918. Dit is gedaan vanuit het perspectief van ideeën, personen en bewegingen. Door middel van een discoursanalyse van pacifistische pamfletten is getoond dat het Nederlands pacifistisch discours geworteld is in verschillende transnationale stromingen, zoals socialisme, anarchisme, christensocialisme en christenanarchisme. De christelijke stromingen grepen hierbij, geïnspireerd door Leo Tolstoy, terug op het oorspronkelijke Christendom dat uitgaat van één menselijke gemeenschap en het liefdesbeginsel. Verder zette het pacifistisch discours een transnationaal historisch debat voort door naar verschillende verlichte, socialistische en christensocialistische denkers te verwijzen. Tot slot inspireerde Johannes Van der Veer Tolstoy als eerste moderne dienstweigeraar, waardoor hij via correspondentie met hem in contact kwam en hiermee Nederlandse invloed uitoefende op het transnationaal netwerk.
Door middel van een netwerkanalyse is uit de rapporten van het Universal Peace Congress een selectie Nederlandse pacifisten naar voren gekomen, wiens rol binnen het transnationaal netwerk is onderzocht. Deze selectie bleek uit totaal andere personen te bestaan dan de selectie van auteurs uit het eerste hoofdstuk. Dit komt doordat de congressen bezocht werden door (oud)gedienden van de staat en lobbyisten die de gevestigde orde wilden veranderen door middel van wetgeving en instituties, terwijl de anarchistische en activistische auteurs uit het eerste hoofdstuk erg kritisch waren op de gevestigde orde en weinig vertrouwen hadden in instituties en wetgeving die zij voortbrachten. Binnen de selectie van dit hoofdstuk was onderscheid te maken tussen lobbyisten die erg actief waren binnen het transnationaal netwerk van vredesbewegingen en personen die met hoge nationale en internationale functies boven dit transnationaal netwerk van enkel vredesbewegingen uitstegen. De meest invloedrijke figuur was Tobias Asser, die als strategisch diplomaat met een duidelijke visie op vrede, internationaal recht en de bemiddelende rol van Nederland hierbinnen, de idealen van de Nederlandse vredesbewegingen belichaamde en ten uitvoer bracht door zijn grote invloed op de Haagse Vredesconferenties en het Permanent Hof van Arbitrage.
Door middel van eenzelfde netwerkanalyse is uit de rapporten van het Universal Peace Congress ook een selectie Nederlandse vredesbewegingen naar voren gekomen, wiens rol binnen het transnationaal netwerk is onderzocht. Deze vredesbewegingen zijn ontstaan vanuit de impulsen van een transnationaal pacifistisch netwerk en een aantal bewegingen bracht hun leden succesvol in contact met het transnationaal netwerk door de verspreiding van informatie over de transnationale congressen en aanwezigheid van hun leden op deze congressen. Daarnaast werden de idealen van de bewegingen transnationaal vertolkt door hun vooraanstaande leden. Tot slot slaagden niet alle bewegingen erin om transnationale aansluiting te vinden en had de grootste beweging genaamd Vrede door Recht door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog het vertrouwen in het recht en hun bestaansrecht verloren, waardoor de bond werd opgeheven. In zijn totaliteit hebben de bewegingen en hun leden een prominente rol gespeeld in het transnationaal netwerk en de totstandkoming van internationale vredesinstituties. | |
