| dc.description.abstract | De perceptie van de levenskwaliteit van de 19de-eeuwse steden was deplorabel: er moest iets veranderen. Hoe dit moest veranderen en hoe de steden er dan uit moesten gaan zien, werd bediscussieerd op verschillende internationale congressen die plaatsvonden vanaf het begin van de twintigste eeuw. De door Congrès Internationaux d’Architecture Moderne (CIAM) georganiseerde congressen waren wellicht een van de invloedrijkste van die tijd. Eén van de belangrijkste ideeën die hieruit voortkwam was het idee van de functionele stad. Maar hoe verhoudt de geplande functionele stad zich tot de gebouwde stad? Welke rol spelen deze ideeën en plannen in de toekomstige Nederlandse steden? Daarbij moet in acht worden genomen dat de huidige samenleving niet meer te vergelijken is met de omstandigheden in de jaren ’30 en de maatschappij van de jaren ‘50. Dat neemt niet weg dat bepaalde waarden van die tijd nog steeds gelden. Want veel van de ideeën op basis waarvan de Nederlandse steden zijn gebouwd, gelden nog steeds. We moeten daarbij leren van het verleden en daarop voort plannen en bouwen.
Tijdens het vierde CIAM congres in 1933 werd geconstateerd dat het grootste probleem omtrent het wonen de overbevolking was. Om de hoge bevolkingsdichtheid terug te dringen, moesten moderne technieken een bijdrage leveren. Tegenwoordig wordt de functiescheiding tussen wonen en werken bevraagd. Het voordeel van het mengen van deze functies is dat de gebruikerswaarde van de stad meervoudig en intensief gebruikt gaat worden en er bijvoorbeeld minder vervoersstromen nodig zijn. Ook kunnen bewoners, werknemers en bezoekers van de stad op deze manier gebruik maken van dezelfde recreatieve functies, voorzieningen en diensten. Hoewel de plannen en ideeën van de CIAM in veel Nederlandse steden is terug te zien, is het de vraag of er in de toekomst coulanter met de ruimte om moeten worden gaan, nu de ruimte in de stad steeds schaarser wordt.
Als gevolg van de steeds meer toenemende bevolking, verdwenen in de 19de-eeuwse steden de open, groene ruimtes door het vol bouwen van de stad. De recreatiegebieden die er waren, bevonden zich voornamelijk buiten de stad en waren slecht bereikbaar. Er moest voldoende groen, verdeeld over de stad komen. Dit is een eis van de CIAM die zeker is gerealiseerd en tevens een eis die ook in de toekomstige stad gewaarborgd moet worden. Hoewel de toekomstige stad dus moet verdichten, mag dit niet ten koste gaan van de open, groene ruimtes. Bovendien kan voldoende groen in de stad een manier zijn om de problemen waar steden mee te maken zullen krijgen, te verhelpen. Groen kan zorgen voor vermindering van hittestress, verhoogt de biodiversiteit en kan als waterbuffer dienen bij een zware regenval.
Ook innovaties op het gebied van mobiliteit waren in de 20ste-eeuwse steden een grote zorg. De CIAM-groep wilde dat in de moderne steden meer ruimte vrij zou komen voor verkeer, waarbij het transportsysteem moesten zorgen voor een verbinding tussen de drie functies wonen, werken en recreëren. Deze plannen en ideeën zijn in Nederland nog steeds terug te zien. Wellicht heeft verkeer net iets te veel ruimte gekregen. Tijdens de analyse van de 33 steden voor het vierde CIAM congres, bleek dat het spoorwegnet voor enorme barrières zorgde. De nieuwe wegen hebben alleen maar meer barrières gecreëerd. Aan het verkeer in de toekomstige steden moet wat veranderen, zeker doordat het een oplossing kan zijn voor veel van de transities waar steden mee te maken krijgen. | |
