Crisismanagement van de Verenigde Oost-Indische Compagnie in 17e-eeuws Japan

Abstract

Deze scriptie onderzoekt twee crisissen in de jaren ’40 van de 17e eeuw om de hypothese van historicus Adam Clulow te testen. Hij stelt dat de VOC haar maritieme en diplomatieke rechten had opgegeven in de jaren ’20 en ’30 om er daarna niet, of alleen in speciale omstandigheden opnieuw beroep op te doen. Deze scriptie zal andere bronnen bestuderen dan Clulow, namelijk de Generale Missiven en Valentijn’s Oud en nieuw Oost-Indiën. Zo kijkt het vanuit het oogpunt van de gouverneur-generaal en de Raad van Indië naar de crisissen. De casussen bestaan uit een ontstane maritieme crisis door schadelijke Chinese concurrentie vanaf 1641-1644 en een diplomatieke crisis met Japan omtrent het schip ‘Breskens’ en de daarvoor verzochte ambassadeur die liep van 1647-1649. In beide crisissen wordt er gekeken naar de houding van de compagnie tegenover het claimen van haar eerder opgegeven maritieme/diplomatieke rechten en de uiteindelijke maritieme/diplomatieke acties die ze ondernamen. Uit het onderzoek blijkt dat de VOC enerzijds onvrede en zelfs in de Chinese crisis de bereidheid toonde om haar maritieme/diplomatieke rechten opnieuw toe te eigenen, maar dat in de praktijk niet deed. Uiteindelijk was het een confrontatie met de Bakufu niet waard, zoals bleek uit haar veranderde houding nadat de Bakufu optrad tijdens het hoogtepunt van de crisissen. De VOC had dus wel degelijk haar maritieme en diplomatieke rechten opgegeven op dit punt en Clulows argument is met deze studie positief getest en versterkt.