ZIE JIJ WAT IK SIA? Een zoektocht naar de mogelijkheden van de Sociale Impact Analyse voor de vergroting van publieke acceptatie van windenergieprojecten in Nederland.

Abstract

Dit onderzoek richt zich op de mogelijkheden van een Sociale Impact Analyse (SIA) om de publieke acceptatie van windenergieprojecten in Nederland te vergroten. Het gebrek aan maatschappelijk draagvlak voor windenergie op land is de remmende factor in het behalen van de nationale klimaatdoelstelling. De druk op initiatiefnemer en overheid neemt toe door de groei van lokale actiegroepen tegen windenergie maar huidige participatiemethoden schieten te kort in het verkrijgen van de benodigde publieke acceptatie. De participatie theorie biedt oplossingen voor vergroting van publieke acceptatie in de vorm van integratie van niveaus van acceptatie (socio-politiek, lokaal-cultureel en markt) en factoren (context, procedure, socio-psychologisch). De sociologie wijst voor het vergroten van acceptatie naar een SIA in de besluitvorming. Dit onderzoek verkent in hoeverre de SIA en participatie bij elkaar gebracht kunnen worden. Het uiteindelijke doel daarvan is te analyseren op welke manier een SIA publieke acceptatie van windenergieprojecten in Nederland kan vergroten. Op basis van de hoofdcasus Windplanblauw kan geconcludeerd worden dat de verwachtingen die verschillende betrokkenen (overheid, omgeving en initiatiefnemer) hebben van participatie samen te vatten zijn in drie hoofdthema’s: het doel van participatie, de rol van kaders en de overheid en de vorm van eigenaarschap. Uit deze thema’s komen twee onderwerpen die door middel van spiegeling met de cases Coevorden en Nieuwegein niet context afhankelijk zijn gebleken. Het eerste onderwerp is de Participatieparadox: het timing-dilemma tussen betrekken van de omgeving en concretisering van plannen. Het tweede onderwerp is de behoefte aan inclusieve objectieve ondersteuning van de besluitvorming op het gebied van sociale effecten. Dit heeft tot de conclusie geleid dat een SIA publieke acceptatie kan vergroten op twee manieren: in eerste instantie door toepassing in besluitvorming en daaropvolgend ook de handhaving van minimumeisen voor sociale effecten op de omgeving en ten tweede door het oplossen van de Participatieparadox in de vorm van een overkoepelend begeleidend proces tussen overheid en initiatiefnemer in het opstellen en uitvoeren van kaders voor windenergie ontwikkeling.