| dc.description.abstract | De voorstellingen In Many Hands en Phobiarama zijn voorbeelden van een ontwikkeling binnen het hedendaagse theater, waarbij de grens tussen het podium en het auditorium vervaagt. In dit onderzoek zoom ik in op de fysieke adressering van de toeschouwer en de rol in het proces van betekenisgeving. Aan de hand van een dramaturgische voorstellingsanalyse geef ik antwoord op de vraag: op wat voor manier speelt de fysieke adressering van de toeschouwer een rol in het proces van betekenisgeving in de voorstellingen In Many Hands van Kate McIntosh en Phobiarama van Dries Verhoeven.
Om de wisselwerking tussen de voorstellingen, de toeschouwer en het proces van betekenisgeving te kunnen onderzoeken ga ik eerst in op het concept ‘spectatorship’. Vervolgens ga ik in op de concepten ‘embodied’ en ‘enactive spectatorship’. De notie van deze concepten vestigt de aandacht op het lichaam van de toeschouwer. Het lichaam is constant actief en fysiek aan het handelen om tot een coherente waarneming van de werkelijkheid te komen. Daarbij is het waarnemen van een voorstelling ook een actieve handeling, waarbij de toeschouwer actief zintuigelijke impulsen verwerkt. Tegelijkertijd is de toeschouwer bezig zich actief te verhouden tot de betekenissen die gegenereerd worden in een voorstelling.
In Many Hands biedt de toeschouwer de tijd en ruimte om in te zoomen op de materialiteit van verschillende objecten. De toeschouwer wordt uitgenodigd om via een fysieke expeditie, de performance wereld om haar heen actief te verkennen. Daarbij stuurt het adresseren van de zintuigen (zicht, reuk, tast en gehoor) aan op een gevoel van rust, verbinding, nabijheid en intimiteit. Door naast de materialiteit van de objecten, weinig informatie te tonen, kan de bezoeker in alle rust de wereld om haar heen aftasten, ontdekken en verkennen. Het lichaam van de toeschouwer wordt geadresseerd als een handelend medium, waarin de beweging van de toeschouwer leidend is voor haar eigen ervaring.
Phobiarama plaatst de bezoeker, via een op het spookhuis geïnspireerde lichamelijke ervaring, in een wereld van angst, vervreemding en zelfreflectie. In plaats van in te zoomen op details van specifieke objecten, vliegen de auditieve en visuele prikkels de toeschouwer om de oren. De toeschouwer wordt dusdanig gebombardeerd met informatieve prikkels, dat de toeschouwer overspoeld wordt met sensaties en vragen in plaats van dat zij de tijd heeft om een coherente werkelijkheid te construeren. Het lichaam is in Phobiarama veel meer in de greep van sensaties en prikkels en overgeleverd aan de situatie en de emoties die het met zich mee brengt. In Phobiarama wordt het lichaam meer als een receptor van impulsen geadresseerd, waarin het lichaam zelf niet in staat is om daarin actieve keuzes te maken. | |
