Niet stout zijn, lieve kindertjes! Een onderzoek naar de constructie van een kinderidentiteit in de kinderliteratuur over ondeugende kinderen uit het midden van de negentiende eeuw.

Abstract

In dit eindwerkstuk wordt door middel van tekst- en beeldanalyse van vijf kinderboeken uit de periode 1852-1860 onderzoek gedaan naar de constructie van een kinderidentiteit. De geanalyseerde werken zijn 'De ondeugende kinderen' (1852) van J.J.A.Goeverneur, 'Stoute Jongens en Meisjes. Een prentenboek voor zoete kinderen' (1859) van L. van den Broek, 'Losse bladen uit het zondenregister van ondeugende kinderen. Een keurig boekgeschenk voor deugdzame Hollandsche jongens en meisjes' (1859) van Hopmanius, 'Prenten en rijmen' (1859) van H. Ilpsema Vinckers en 'Stoute kinderen voor zoete kinderen' (1860) van J.Norweb. De werken behoren tot het genre van de 'Struwwel-petriaden' ( Piet de Smeerpoets-verhalen). Ze zijn geanalyseerd vanuit verschillende invalshoeken (aansluiting bij de leefwereld van het kind, wijze van representeren van de verschillende ondeugden, de rol van de ouder, de rol van het dier) die gezamenlijk inzicht bieden in enerzijds de mate van erkenning van een zelfstandige kinderwereld en anderzijds de actieve sturing in de identiteitsvorming door middel van identificatie- en afzetmogelijkheden. De onderzoeksvraag of er in deze werken sprake is van constructie van een kinderidentiteit kan bevestigend worden beantwoord.