Een (on)gewone arbeidsrelatie. Het psychologisch contract van werkgevers en werknemers met een arbeidsbeperking

Abstract

De overheid wil met de invoering van de Participatiewet stimuleren dat mensen met een arbeidsbeperking naar vermogen meedoen aan het arbeidsproces. Subsidies moeten ervoor zorgen dat mensen met een beperking duurzaam kunnen werken bij een reguliere werkgever. De kans dat een arbeidsrelatie duurzaam wordt heeft ook te maken met de kwaliteit van de relatie tussen werkgever en werknemer. Deze kwaliteit hangt af van de mate waarin werkgevers en werknemers op de hoogte zijn van elkaars verwachtingen en in welke mate ze eraan kunnen voldoen. In dit onderzoek wordt aan de hand van de psychologische contract theorie en het AMO-model (Appelbaum, 2000) onderzocht hoe de arbeidsrelatie eruit ziet tussen werkgevers en werknemers tot 27 jaar met een mentale en/of psychische stoornis/ziekte en/of verstandelijke beperking. In samenwerking met een gemeente in Oost-Nederland zijn er voor dit onderzoek 10 werkgevers en 10 werknemers geïnterviewd over hun ervaring. Het blijkt dat onderlinge verwachtingen tussen werkgevers en werknemers laag zijn, maar goed met elkaar overeen komen. Werkgevers zijn niet altijd in staat om aan verwachtingen van werknemers te voldoen op het gebied van beloning en baanzekerheid door wet- en regelgeving. Arbeidsrelaties waar sprake is van een werknemer met een arbeidsbeperking worden gekenmerkt door een mate van onzekerheid, waardoor de onderzochte arbeidsrelatie een andere dynamiek heeft dan een reguliere arbeidsrelatie. Hiermee wordt geconcludeerd dat werken in een reguliere werkomgeving niet per definitie zorgt voor een reguliere arbeidsrelatie. Er worden aan de hand van de bevindingen van dit onderzoek theoretische, methodische en praktijkgerichte adviezen gegeven.