De programmavriendelijke gemeente Kwalitatief onderzoek naar kritische organisatiefactoren van gemeenten voor realisatie 3 decentralisaties middels programmamanagement

Abstract

Sinds 2000 zijn de zorgkosten in Nederland verdubbeld. Om de sterk gestegen zorgkosten in Nederland betaalbaar te houden, besloot de Nederlandse overheid de zorg ingrijpend te hervormen en de 3 domeinen ‘jeugdzorg, arbeidsparticipatie en ouderen- en langdurige zorg’ naar gemeentelijk niveau te decentraliseren. Van de 393 gemeenten in Nederland pakt 89% deze complexe decentralisatie aan in de vorm van een project of programma. Zowel in de wetenschap als in de praktijk wordt gevraagd om meer kennis over de rol die de verschillende organisatiefactoren speelden bij het werken met een 3D-programma. Een kwalitatief onderzoek is daarom gestart met als hoofdvraag: "Welke rol spelen organisatiefactoren binnen gemeenten bij het realiseren van 3D-programma’s middels programmamanagement?” Negen organisatiefactoren uit vergelijkbaar onderzoek vormden het theoretisch startpunt van dit onderzoek. 15 programmamanagers van 3D-programma’s bij gemeenten zijn geïnterviewd. Hierbij werden de respondenten gevraagd om op basis van hun eigen ervaring de belangrijkste organisatiefactoren te benoemen die de voortgang in het 3D-programma sterk beïnvloeden. Vervolgens werd gevraagd of zij de negen factoren uit de theorie in de praktijk herkenden. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat er 6 organisatiefactoren zijn die een hoge impact hebben op de programmavoortgang en tevens veel in de praktijk herkend worden door de geïnterviewde programmamanagers. Deze 6 factoren gaan over: de mate waarop een organisatie in staat is de strategische doelen te vertalen naar goede plannen; het competentieniveau van het personeel op gebied van planmatig werken, samenwerken en leidinggeven; de openheid van de cultuur en het vertrouwen in de organisatie. Het doel van dit onderzoek is om inzichten te verschaffen over de meest kritische organisatiefactoren tijdens 3D-programma’s. De resultaten van dit onderzoek vormen een basis voor verder onderzoek naar de rol van organisatiefactoren binnen programma’s. Op basis van de bevindingen wordt aanbevolen dat gemeenten zorg dragen voor een voldoende competentieniveau van hun personeel, alvorens te werken met programma’s. Het werken met programma’s wordt afgeraden wanneer organisaties geen ervaring hebben met afdelingsoverstijgend werken. Zij zouden eerst ervaring op moeten doen met projecten en werken aan een open organisatiecultuur en het denken in rollen in plaats van functies.