Het Westen en Oosten op gelijk niveau

Abstract

In 1945 zette een deel van de Indonesische bevolking zich af tegen de Nederlandse heerschappij. De Nederlandse politiek wilde de macht in Indonesië echter behouden. Deze patstelling leidde tot een gewelddadige strijd. Het door de Nederlandse militairen ongelijkwaardige gepleegde geweld in deze periode is veelvuldig in de belangstelling gekomen van historici. Deze toespitsing laat andere delen van de Nederlandse koloniale geschiedenis een onbegraasd terrein. Het is vrijwel onbekend dat gelijktijdig met de onafhankelijkheidsstrijd door een burgerinitiatief uit Rotterdam in 1947 het Comité Adoptie Oost-Indonesië werd opgericht. Dit Comité wilde na de Tweede Wereldoorlog op alle mogelijke manieren steun verlenen aan de materiële en culturele wederopbouw van Indonesië. Het streefde naar een gelijkwaardige verstandhouding met de Indonesische bevolking. Ondanks dat het haar materiële en culturele doelen behaalde moest het noodgedwongen de werkzaamheden in 1959 beëindigen. Om te onderzoeken hoe dit succesvolle burgerinitiatief tot haar einde kwam, zijn onder meer persberichten, briefwisselingen en rapporten uit het Stadsarchief Rotterdam, betreffende het Comité Adoptie Oost-Indonesië aangewend. Het zal blijken dat het Comité ondanks haar wens om buiten de politiek te blijven toch nadelige gevolgen ondervond van de gewapende strijd en de politieke ressentimenten tussen Nederland en Indonesië. De pogingen van Nederlandse burgers om de Nederlandse en de Indonesische bevolkingen te verenigen brengt echter een nuance aan in de nadruk op het geweld binnen de historiografie aangaande de dekolonisatie van Indonesië.