Objectiviteit in argumentevaluatie: Een onderzoek naar het effect van tekststandpunt, argumentkwaliteit en tevredenheid op argumentevaluatie en attitude

Abstract

In dit onderzoek staat het fenomeen motivated reasoning van Kunda (1990) centraal. Dit concept veronderstelt dat mensen argumenten, die in overeenstemming zijn met het eigen standpunt, minder kritisch beoordelen dan argumenten die daartegen ingaan. De mate van betrokkenheid heeft vervolgens ook weer een effect op de informatieverwerking van deze argumenten. In twee experimenten werd er gekeken naar de argumentevaluatie en attitudevorming in een tekst die waardebetrokkenheid oproept bij de lezer. In experiment 1 lazen geesteswetenschappers (n = 64) sterke en zwakke argumenten over het belang van de geestes- of natuurwetenschappen. Er werd gekeken of de argumentevaluatie verschilde per conditie. Tevens werd er gekeken naar een effect van tevredenheid over opleiding. Resultaten laten zien dat tekststandpunt en tevredenheid geen effect hebben op de argumentevaluatie. Mensen blijven objectief in hun beoordeling. In experiment 2 lazen natuurwetenschappers (n = 120) sterke of zwakke argumenten over de geestes- of natuurwetenschappen. Er werd gekeken naar effect van argumentkwaliteit, tevredenheid over opleiding en een eventuele interactie van die twee. Argumentkwaliteit heeft geen effect op attitude. Sterke argumenten zijn dus niet per se overtuigender. Er is ook geen effect van tevredenheid op de attitude. Tenslotte was er ook geen interactie-effect gevonden van argumentkwaliteit en tevredenheid. Het onderzoek laat zien dat mensen argumenten objectief blijven evalueren, en komt dus niet overeen met onderzoek naar motivated reasoning. Verder laten resultaten zien dat sterke argumenten niet per se overtuigender zijn dan zwakke en dat zwakke argumenten niet per se minder overtuigend zijn dan sterke. Tevredenheid heeft geen effect op argumentevaluatie en attitudevorming.