Opvoedfactoren van ouders als voorspellers van depressie en angst bij hun kinderen: de verklarende rol van zelfwaardering en de invloed van temperament

Abstract

Internaliserende problemen als depressie- en angststoornissen zijn veelvoorkomend onder Nederlandse adolescenten. Longitudinaal onderzoek toont aan dat opvoedfactoren voorspellers zijn van deze problemen. Op basis van longitudinale gegevens van preadolescenten in de leeftijd van 10 tot 14 jaar van TRAILS (N = 1849), werd er in het huidige onderzoek bestudeerd of de zelfwaardering van preadolescenten een verklaring biedt voor de effecten van opvoeding, en of preadolescenten met een angstig of verlegen temperament gevoeliger zijn voor de invloed van opvoedfactoren. Resultaten tonen geen sterke effecten van ouderlijke overbescherming en emotionele warmte. Het effect van ouderlijke afwijzing is sterker, maar gaat niet voor alle zes uitkomstmaten op. Twee van de drie directe verbanden voor ouderlijke afwijzing worden (gedeeltelijk) verklaard door een lage preadolescente zelfwaardering. Verlegen adolescenten zijn daarnaast relatief gevoeliger voor de invloed van ouderlijke afwijzing dan niet-verlegen adolescenten, maar ook dit verband ging niet in alle relaties op. Hoewel de invloed van opvoedfactoren van ouders op depressie en angst bij hun kinderen niet zo groot is als op basis van eerder onderzoek werd verwacht, laten de bevindingen uit het huidige onderzoek, waarin een relatief streng design werd gehanteerd, de conclusie toe dat ouderlijke afwijzing een redelijk robuuste voorspeller is van depressie- en angststoornissen bij preadolescenten.