| dc.description.abstract | In dit onderzoek wordt er door middel van een retorische analyse antwoord gegeven op de hoofdvraag: ‘Welk perspectief op dementie wordt er geconstrueerd in de documentaire Het Doet Zo Zeer?’. In deze documentaire filmt Heleen van Royen voor één jaar haar moeder (mevrouw Breed), bij wie beginnende dementie is geconstateerd. De retorische analyse wordt uitgevoerd aan de hand van de theorie van filmtheoreticus Bill Nichols. Volgens Nichols wordt in iedere documentaire een bepaald perspectief geconstrueerd, doordat de filmmaker zich op een bepaalde manier tot de wereld verhoudt. Dit noemt hij de voice van een documentaire, wat door middel van retorische middelen bewust of onbewust tot uiting komt. Op basis van de klassieke retorica categoriseert Nichols de retorische middelen in vijf categorieën. In dit onderzoek wordt de constructie van een perspectief op dementie achterhaald op basis van een analyse van de retorische categorieën: arrangement, invention en filmstijl.
Daarnaast bouwt dit onderzoek voort op een grootschalig onderzoek van communicatiewetenschappers Baldwin van Gorp en Tom Vercruysse naar de dominante beeldvorming van dementie in verschillende media-items. Waarin zes dominante frames van dementie zijn geconstateerd, welke allemaal een negatief perspectief op dementie bevatten. Daarom zijn er bij die dominante frames zes counterframes aangehaald, waarmee een meer genuanceerd beeld van dementie tot stand kan komen. Frames zijn denkkaders/-patronen die door bepaalde elementen zoals woordgebruik, metaforen, beeldmateriaal en argumenten in een media-item kunnen worden geactiveerd. Deze elementen die een bepaald gedachtepatroon activeren zijn framing devices. In een documentaire kunnen framing devices zich uiten in de retorische middelen van voice. Daarom wordt er in deze retorische analyse ook gelet de uiting van framing devices van de dominante frames en counterframes van dementie. Om aan de hand daarvan de nuance van het geconstrueerde perspectief te kunnen bespreken en te vergelijken met het dominante beeld van dementie.
Uit dit onderzoek blijkt dat er in de documentaire een genuanceerd perspectief op dementie wordt geconstrueerd, waardoor een positiever beeld tot stand komt ten opzichte van het dominante beeld van dementie. Er worden verschillende dominante frames aangehaald in het begin van de film, waarvan de bijhorende counterframes in het verloop van de film ook aan bod komen. De belangrijkste elementen die ervoor zorgen dat er een positiever perspectief op dementie wordt geconstrueerd, zijn: de persoonlijkheid van mevrouw Breed, de liefde van Heleen voor haar moeder en het counterframe ‘carpe diem’. | |
