‘En wij zijn hier immers om haar te redden?': De legitimatie van het voortbestaan van de koloniale verhouding tussen Nederland en Indonesië door de Nederlandse Legervoorlichtingsdienst in 1946 en 1947

Abstract

In deze scriptie wordt onderzocht hoe de Nederlandse Legervoorlichtingsdienst (LVD) het militaire optreden in Indonesië legitimeerde in de jaren 1946 en 1947. Er is specifiek gekeken naar de beeldvorming die door de LVD werd verspreid om het voortbestaan van de kolonie Nederlands-Indië te onderbouwen. De scriptie is geschreven vanuit een postkoloniale invalshoek en maakt gebruik van postkoloniale theorieën over Westerse beeldvorming. Uit het onderzoek is gebleken dat de beeldvorming van de LVD in drie thema’s kan worden opgesplitst. Ten eerste werden verschillende vormen van vrijheidsstreven tegenover elkaar gezet: dat van de Nederlandse soldaten als ‘ware’ vrijheid, tegenover het terroristische vrijheidsideaal van de Indonesische Republiek, waartegen de wederom ware vrijheid van de bevolking moest worden beschermd. Ten tweede werd de koloniale verhouding familiaal neergezet, met Nederland als leidende man of opvoedende voogd die Indonesië, als vrouw of kind, moest begeleiden. Ten derde werd er in de beeldvorming gespeeld en geworsteld met enerzijds de overeenkomsten tussen Oost en West en de beoogde rijkseenheid, tegenover de ondervonden tegenstellingen anderzijds. Deze drie thema’s samen vormen een overzicht van de beelden die door de LVD werden gebruikt. Het onderzoek maakt ook duidelijk dat deze beeldvorming uiteindelijk meer complex en genuanceerd was dan hoe Westerse beeldvorming van de koloniale verhoudingen meestal wordt beschreven. Een voorzichtige nuance van deze theorieën wordt daarom aangevoerd.