De een zijn droom is de ander zijn dood: de keerzijde van de utopie in het denken van Sayyid Qutb

Abstract

De een zijn droom is de ander zijn dood is een zoektocht naar de bruikbaarheid van utopisme als een analytisch concept binnen onderzoek naar de politieke islam. De scriptie legt zich specifiek toe op het ontrafelen van het verband tussen utopismen en het legitimeren van geweld, met behulp van het werk en denken van de belangrijkste denker van de Egyptische Moslimbroederschap, Sayyid Qutb. De politieke filosofen Karl Popper en John Rawls hadden ogenschijnlijk tegenstrijdige ideeën over het concept utopisme, maar in deze scriptie voer ik aan dat hun theorieën samen tot nieuwe inzichten kunnen leiden wat betreft de creatieve en destructieve kwaliteiten van utopisme. Met behulp van dit analytische tweespan, worden Qutbs kritiek op de status quo, zijn wens om de verwezenlijking van een islamitische wereldorde en zijn legitimering van geweld in de naam van God, onder de loep genomen en verklaard. Hieruit volgt dat Qutbs absolute overtuiging in de almacht en eenheid van God, in samenwerking met zijn idee dat de Koran een eenduidige betekenis uitdraagt, een islamitische wereldorde zowel realistisch als wenselijk maakt. Zijn hyperfocus op dit vaststaande einddoel en op de juiste weg ernaartoe, spelen een belangrijke rol in zijn goedkeuring van gebruik van geweld tegen actoren die dit proces belemmeren.