De route naar een inclusieve herinnering. Het Utrechtse straatnamendebat in Lombok als spiegel van de ontwikkelingen van de nationale koloniale herinnering in Nederland vanaf de jaren zestig.

Abstract

In deze thesis staat het proces van de koloniale herinnering na 1960 in Nederland centraal. Het onderzoek heeft zich toegespitst op een historische verklaring voor de huidige koloniale herinnering in Nederland en de weerspiegeling hiervan op het huidige straatnamendebat in Lombok. Tegenwoordig staat het gebruik deze straatnamen onder druk, omdat zij een ‘vererend’ koloniaal en nationalistisch discours representeren, terwijl er geen aandacht is voor de zwarte bladzijdes van de Nederlandse geschiedenis die deze straatnamen representeren. De vraag die centraal staat is in hoeverre de omgang met de Utrechtse straatnamen in Lombok een spiegel is van de processen achter de nationale herinnering aan het koloniale verleden vanaf de jaren zestig. Door de geschetste fases van de koloniale herinnering (stilzwijgen in de jaren zestig, nostalgische kijk in de jaren tachtig en inclusievere herinnering vandaag de dag) van Nederland te vergelijken met de lokale casus in Lombok wordt gekeken in hoeverre de lokale casus duidelijkheid schept in de ontwikkeling van de koloniale herinnering in Nederland. Het onderzoek is gebaseerd op een variëteit aan bronnen: archieven, krantenonderzoek, interviews, foto’s en eigen ervaring bij de huidige Utrechtse werkgroep die meer bewustwording wil creëren over de straatnamen in Lombok. Dit grote scala aan bronnen is gekozen om alle actoren in het debat aan het woord te laten. Het resultaat van de vergelijking tussen het nationale en lokale niveau door de drie fases heen heeft inzicht gegeven in het proces van de Nederlandse koloniale herinnering. De casus Lombok is gedeeltelijk een goede weerspiegeling van de nationale koloniale herinnering. Het huidige straatnamendebat laat een gewaarwording zien van de inclusievere geschiedschrijving in Nederland. Maar de casus Lombok toont meer aan. De nationale koloniale herinnering is geen statische collectieve herinnering, maar Nederland kent vele koloniale herinneringen naast elkaar. De ontwikkeling van deze herinneringen in Nederland is geen lineair proces, maar is een van vallen en opstaan.