De relatie tussen Zwarte Piet en het koloniale verleden: een analyse van de continuïteit tussen de karakterontwikkelingen van Zwarte Piet, het historische verloop van het Nederlandse koloniale- en imperiale verleden en het culturele archief, 1800-2017.

Abstract

De kern van deze scriptie is dat er continuïteit bestaat tussen de oorsprong van de folkloristische figuur Zwarte Piet, de opvallende karakterontwikkelingen die dit figuur door de jaren heen doormaakte, en het bredere historische verloop van de Nederlandse koloniale- en imperiale periode. Al deze ontwikkelingen lieten tevens een stempel achter op het Nederlandse culturele archief. Het culturele archief kenmerkt zich als een ‘bewaarplaats in het geheugen’ waar bepaalde geracialiseerde kennis, afkomstig uit het koloniale- en imperiale verleden, ligt opgeslagen. Deze kennis is verantwoordelijk voor het vormen van een beeld over zowel de ‘zelf’, als de ‘ander’. Dit proces van wederkerige betekenisgeving, waarbij de ‘zelf’ meestal regelrecht tegenover de ‘ander’ wordt geplaatst, noemt men ook wel ‘othering’. Het proces van ‘othering’ heeft zich door de jaren heen echter steeds op een verschillende manieren gemanifesteerd. Een constante was echter dat de manier waarop Zwarte Piet werd afgebeeld veelal symbool stond voor de groep mensen die op dat moment in de Nederlandse koloniale-, imperiale- of postkoloniale geschiedenis de ‘ander’ belichaamden.