Strategieën van longverpleegkundigen om het zelfmanagement van COPD patiënten te bevorderen

Abstract

Strategieën van longverpleegkundigen om het zelfmanagement van COPD patiënten te bevorderen Samenvatting

Achtergrond: Voor patiënten die lijden aan Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is het noodzakelijk maatregelen te treffen om de levensstijl aan te passen aan de gevolgen van de ziekte. Voor de uitvoering hiervan is adequaat zelfmanagement van groot belang; verslechtering van de ziekte kan hiermee mogelijk worden beperkt. Ondersteuning en begeleiding van de longverpleegkundige kan noodzakelijk zijn bij het bereiken van adequaat zelfmanagement. Doel en onderzoeksvraag: Inzicht krijgen in zelfmanagementstrategieën van longverpleegkundigen tijdens het verpleegkundig spreekuur met COPD patiënten. De onderzoeksvraag luidt: Hoe ondersteunt en begeleidt de longverpleegkundige de COPD patiënt tijdens het verpleegkundig spreekuur in het bevorderen van het zelfmanagement? Methode: Er werd een kwalitatief onderzoek uitgevoerd bij 14 longverpleegkundigen, volgens de methodologie van de Grounded Theory. Gegevensverzameling vond plaats door middel van open interviews. De interviews werden geanalyseerd middels de techniek van constant vergelijken. Resultaten: Longverpleegkundigen passen een vijftal strategieën toe in de ondersteuning en begeleiding van COPD patiënten: kennis overdracht, vertrouwen geven, gesprekspartner worden, doorverwijzen naar andere disciplines, handvatten voor de patiënt in het dagelijkse functioneren. Deze vijf strategieën zijn gelijknamig aan de vijf ontdekte hoofdcategorieën. De kerncategorie die uit het onderzoek kwam, is ‘daadwerkelijke ondersteuning en begeleiding’. Conclusie: De daadwerkelijke ondersteuning en begeleiding komt niet geheel overeen met de zelfmanagementstrategieën zoals in zelfmanagementprogramma’s is beschreven. Stoppen met roken blijkt het belangrijkste aspect te zijn in de daadwerkelijke ondersteuning en begeleiding van COPD patiënten. Voor de verpleegkundige praktijk is het aan te bevelen aandacht te schenken aan de aspecten waaruit de daadwerkelijke ondersteuning en begeleiding bestaat. Wellicht dat een spreekuur effectiever kan zijn als niet de nadruk wordt gelegd op het stoppen met roken maar op andere ziektegerelateerde aspecten; omdat juist het rookgedrag moeilijk te sturen is.

Trefwoorden: Zelfmanagement; longverpleegkundige; spreekuur; kwalitatief onderzoek; COPD.