Implicaties van de conceptualisatie van de 21e eeuwse competenties ‘Burgerschap’, ‘Leren leren’ en ‘Jezelf kennen en accepteren’ door kinderen voor het vernieuwingsonderwijs

Abstract

Binnen het primair onderwijs komt steeds meer aandacht voor de ontwikkeling van complexe vaardigheden, ook wel competenties genoemd. Een opkomend concept hierbij is ‘21e eeuwse competenties’. Voor een goede integratie van deze competenties in het primair onderwijs is het van belang om te bepalen of de gedefinieerde en uitgewerkte competenties passen bij de taal en belevingswereld van de leerlingen. Dit leidt tot gedegen beslissingen over het moment en de manier waarop de competenties opgenomen kunnen worden in het curriculum. In dit onderzoek wordt onderzocht welk beeld kinderen hebben van de competenties ‘Burgerschap’, ‘Leren leren’, en ‘Jezelf kennen en accepteren’, en of dit beeld klopt met het in de onderzoekswereld heersende beeld. Het doel van de pilot is vast te stellen welke implicaties de conceptualisatie heeft voor de onderwijspraktijk van vernieuwingsscholen. Het onderzoek is vormgegeven met behulp van een kwalitatief design en data is verzameld met behulp van semigestructureerde interviews. De resultaten van het onderzoek zijn verdeeld in kennis, vaardigheden en houdingen die volgens de kinderen aansluiten bij de onderzochte competenties. Deze zijn vervolgens vergeleken met het in de literatuur geschetste beeld van de competenties. Aan de hand van deze conceptualisaties is gekeken wat nodig is voor de integratie van de competenties in de onderwijspraktijk. Uit de resultaten blijkt dat kinderen in staat zijn om de drie competenties te begrijpen en hier een duidelijk beeld van te schetsen. Belangrijke acties die ondernomen moeten worden voor integratie zijn de ontwikkeling van leerlijnen, zodat de competentie in zijn geheel aan bod komt en ontwikkelen van formatieve toetsing op de competenties zodat de voortgang op de competentie kan worden gevolgd.