Het leren van patronen in taal, volgehouden aandacht en cognitieve flexibiliteit bij eentalige en tweetalige kleuters

Abstract

Tweetaligheid is een veelvoorkomend fenomeen in de Nederlandse samenleving. Uit recent onderzoek blijkt dat tweetalige kinderen voordelen kunnen hebben in de ontwikkeling van executieve functies en het leren van een kunsttaal, onder andere van niet-adjacente afhankelijkheden (NAA). Bovendien blijkt dat executieve functies, ook wel cognitieve flexibiliteit en volgehouden aandacht genoemd, gerelateerd zijn aan het leren van taal. De onderzoeksvragen van het huidige onderzoek waren: 1. Kunnen tweetalige kinderen beter een NAA-patroon leren in een kunsttaal dan eentalige kinderen? 2. Scoren tweetalige kinderen beter op volgehouden aandacht en cognitieve flexibiliteit dan eentalige kinderen? 3. In hoeverre is het leren van een NAA-patroon gerelateerd aan volgehouden aandacht en cognitieve flexibiliteit in beide groepen? De participanten waren 25 eentalige- en 25 tweetalige kleuters van 4 of 5 jaar oud. De kleuters deden een taak waarin getest werd of zij een NAA-patroon konden leren in kunsttaal. Daarnaast deden zij een verkorte, auditieve versie van de Continuous Performance Task (CPT) om de volgehouden aandacht te testen en de Nederlandse versie van de Three Dimension Changes Card Sorting (3DCCS) om cognitieve flexibiliteit te meten. Uit de NAA-taak bleek dat beide groepen gevoelig waren voor de NAA, maar dat eentaligen over de hele linie sneller reageerden. Eentaligen scoorden hoger op de CPT en op de 3DCCS. Dit suggereert dat, in ieder geval in het huidige onderzoek, eentaligen een betere volgehouden aandacht en cognitieve flexibiliteit zouden hebben. Tot slot bleek het leren van een kunsttaal gerelateerd te zijn aan cognitieve flexibiliteit bij tweetalige kleuters, terwijl deze relatie niet gevonden werd bij eentalige kleuters.