De ontwikkelingswensen bij PPS en de praktijk. Een etnografisch onderzoek over de verhouding tussen de twee ontwikkelingswensen legitimiteit en objectiviteit wat betreft PPS bij de lokale overheid in de sportsector.

Abstract

Inleiding

New public management is een gedachtegoed wat sinds de jaren ’80 bekend is binnen publieke organisaties. Het is de wens om bedrijfsmatiger, zoals de private sector doet, naar de overheid te kijken. Dit heeft geresulteerd in een efficiëntie drang om van bureaucratie af te komen. De basis van NPM is om van de markt te leren, maar ook om de markt in te schakelen voor publieke doeleinde(n). Denk aan bedrijven die door hun bedrijfsmatige insteek publieke taken efficiënter uitvoeren dan een publieke partij zou doen. Een voortvloeisel hiervan is publiek-private-samenwerking (PPS), wat een samenwerkingsverband is tussen een publieke en private partij om publieke beleidsdoeleinden te realiseren. Inmiddels is er vanuit de praktijk en de wetenschap het een en ander onderzocht over PPS. Daaruit komen twee ontwikkelingswensen naar voren: meer openheid van legitimiteit en objectiviteit. Dit onderzoek volgt een besluitvormingstraject over PPS en onderzoekt daarbij de verhouding tussen de twee ontwikkelingswensen. De volgende vraag staat centraal in dit onderzoek:

Hoe verhouden objectiviteit en legitimiteit zich tot elkaar in de publieke besluitvorming over PPS?

Theoretisch kader

Om het vraagstuk beter te begrijpen, is onderzoek gedaan naar het rondenmodel en de padafhankelijkheidstheorie. Met behulp van deze wetenschappelijke literatuur is de casus uiteengezet. Dit heeft gezorgd voor een beter inzicht hoe de casus in elkaar zat. Beide theorieën helpen het traject beter begrijpen. Het rondenmodel richt zich meer op welke verschillende projectgroepen aan een project hebben gewerkt en hoe deze met elkaar in verbinding staan. Padafhankelijkheid laat zien dat een traject zich in de loop van de tijd steeds verder focust en daarmee verschillende opties gaandeweg uitsluit. Uiteindelijk zijn beide theorieën gekoppeld en gebruikt in het analyse hoofdstuk om de casus beter te begrijpen.

Methodologie

Het onderzoek is een interpretatief onderzoek. Interpretatief onderzoek houdt in dat de werkelijkheid een resultaat is van het vermogen van de mens om de werkelijkheid te zien. Het onderzoek richt zich op verschillende visies van de werkelijkheid waardoor er geen juist of onjuist bestaat. De dataverzameling is op etnografische wijze vergaart. Dit houdt in dat via participerende observaties en interviews de data zijn verzameld. Allereerst is er één jaar geobserveerd bij het besluitvormingstraject waarop daarna middels negen interviews is teruggeblikt op het doorlopen traject. Op deze wijze worden de observatiebevindingen getest op juistheid en is er ruimte voor verdere uitleg. De negen respondenten van het interview zijn sleutelpersonen in het besluitvormingstraject binnen de publieke organisatie.

Resultaten en analyse

Uit de bevindingen blijkt dat door de politieke druk en de druk vanuit de stad er een open vorm van legitimiteit is ontstaan. In het nieuwe evenwicht van legitimiteit zaten zowel de politiek als de stad verweven waardoor zij hun opinie en standpunten konden delen met de projectgroepen. Deze input werd meegenomen in het uiteindelijke advies van die de diverse projectgroepen die aan het traject hebben gewerkt. De legitimiteitswens staat op gespannen voet met de objectiviteitswens. De bevindingen geven aan dat de inbreng van de stad en de politiek op hun beurt voor meer subjectieve onderbouwing zorgt voor de uiteindelijke PPS beslissing. Door het inlaten van de standpunten van de politiek en de stad in het proces, ontstaat er meer ruimte voor meningen en ideologische standpunten. Hierdoor lijkt er een trade-off te zijn tussen de wensen voor legitimiteit en objectiviteit.

Conclusie

Het onderzoek concludeert dat er een trade-off aanwezig is tussen de wensen rondom legitimiteit en objectiviteit. De open legitimiteitsverhouding van de casus heeft geleid tot meer subjectieve beïnvloeding van de bestuurders. De politieke onrust heeft gezorgd voor een legitimiteitsverhouding die openlijk was vanwege het toetreden in de verhouding van de stad en de politiek. Inspraak van de politiek en de stakeholders uit de stad zorgde voor een toename van subjectiviteit. Het laat zien dat de objectiviteitswens in het geding komt als de legitimiteitsverhouding openlijk is samen met de stad en de politiek. Op dat moment is er sprake van een trade-off tussen legitimiteit en objectiviteit.