Op de grens van de Europese Unie en haar lidstaten: Onderzoek naar verantwoording van transnationale Europese organisaties

Abstract

In dit verkennende onderzoek is de verantwoording van een nieuwe organisatievorm in kaart gebracht: de transnationale Europese organisaties. Deze organisaties acteren over de grenzen van lidstaten heen. Ze voeren Europees beleid uit, maar niet over alle lidstaten. De nadruk van de verantwoording ligt op de actoren binnen de lidstaten, terwijl de Europese actoren meer afstand bewaren en de kaders bewaken. De actoren binnen de lidstaten trachten de boot (de transnationale Europese organisatie) een bepaalde richting in te bewegen, terwijl de Europese actoren de gehele vloot op hun koers willen houden. Daarmee nemen de actoren binnen de lidstaten en de Europese actoren verschillende rollen aan en is er sprake van complementaire verantwoording. Hoewel de rol van de actoren binnen de lidstaten in het verantwoordingsproces aanzienlijk groter is, heeft dus ook de Europese Unie een rol te spelen. Daarmee heeft de Europese Unie aan invloed gewonnen, maar is het niet de leidende verantwoordingspartij geworden. De transnationale Europese organisaties laten zien dat Europese integratie geen zwart-wit proces van het wel of niet overdragen van bevoegdheden hoeft te zijn, maar dat Europese integratie zich ook kan uiten in een proces van multi-level governance.