| dc.description.abstract | Als bewoner van de wijk Lombok in Utrecht was er al voor ik dit onderzoek startte, sprake van een bepaalde verwondering. Aan de ene kant is er in Lombok een unieke sfeer te ervaren; bewoners van diverse sociale en culturele achtergronden leven ogenschijnlijk harmonieus samen. Lombok wordt wel gezien als hét voorbeeld van een multiculturele wijk en lijkt een toonbeeld van geslaagde integratie. Toch viel op dat Lombok ook een andere kant kent. De voormalige achterstandsbuurt leek het negatieve juk van de jaren ‘70 en ‘80 nog niet volledig te zijn kwijtgeraakt. In de wijk is er bijvoorbeeld nog steeds overlast van verkeer, bepaalde groepen jongeren en drugs. Daarnaast waren er in de wijk tekenen te zien van polarisatie, sociale uitsluiting en stigmatisering. Deze tegengestelde beelden waren opvallend. Aan de ene kant lijken veel zaken bijzonder goed te gaan in Lombok, toch kent de wijk nog vele problemen. Vanuit deze verwondering besloot ik mijn afstudeeronderzoek in Lombok te doen. Ik wilde deze tegengestelde beelden benaderen en de wijk zodoende beter begrijpen.
Een belangrijke doelstelling was hierbij voor mij dat ik het onderzoek zou laten vormen door gesprekken met bewoners en andere betrokkenen binnen de wijk. Vanuit mijn wetenschapsfilosofische positie was ik overtuigd dat dit onderzoek zou gedijen in open kaders. Voorafgaand aan het onderzoek is om deze reden geen onderzoeksvraag opgesteld of specifiek thema bepaald. Juist door het voeren van diverse gesprekken in de wijk Lombok heeft het onderzoek zijn uiteindelijke vorm gekregen. Deze open onderzoeksopzet heeft geresulteerd in een onderzoek over de wijk Lombok maar ook van de wijk Lombok.
Binnen deze onderzoeksopzet is gekozen voor etnografische onderzoeksmethoden zoals het houden van interviews en observaties in de wijk. Gedurende het onderzoek is gesprokken met verschillende personen in en rondom de wijk Lombok, allen van diverse sociale en culturele achtergronden en met verschillende rollen binnen de wijk. Zo is er onder andere gesproken met een ondernemer, een buurtwerker, een projectleider en verschillende actieve burgers. Daarbij is ook op straat regelmatig het gesprek aangegaan met bewoners van de wijk. Natuurlijk verschafte mijn positie als wijkbewoner vele mogelijkheden om in de wijk te observeren. Ook deze observaties hebben een plek in dit onderzoek.
Elk gesprek dat gevoerd werd leek zich te concentreren rondom drie brede thema’s: de participatiesamenleving, gentrificatie en sociale cohesie. Deze thema’s werden actief met elkaar verbonden. Juist deze verbondenheid schetst de complexiteit van de wijk Lombok. Waar andere wetenschappelijke publicaties zich vaak richten op één bepaald aspect van een dergelijke wijk, focust dit onderzoek zich op de onderlinge verweving tussen deze diverse onderwerpen. Met dit onderzoek heb ik geprobeerd een gelaagd verhaal te creëren wat recht doet aan de complexiteit van de wijk, de verbondenheid van thema’s verklaart en de achterliggende dynamiek benadert.
Aan de hand van de onderzoeksdata en een uitgebreide koppeling tussen deze data en de wetenschappelijke literatuur zijn een aantal belangrijke conclusies te trekken met betrekking tot de drie genoemde thema’s. Wat voornamelijk opviel, is dat de tegenstellingen, ervaren aan het begin van dit onderzoeksproces, in veelvoud terugkomen op diverse terreinen. In elk behandeld thema blijken deze tegenstellingen aanwezig. Het is bijvoorbeeld opvallend dat actief burgerschap is Lombok zowel polariseert als verbindt. Ook binnen het centrale debat rondom gentrificatie en de toekomst van de wijk lijken twee werelden te botsen. Daarnaast is er sprake van een sterke discrepantie tussen de wetenschappelijke literatuur en de praktijk in de wijk.
Er lijkt dan ook sprake van een bepaalde dualiteit in Lombok, een balans tussen realiteiten. Deze balans is broos maar houdt voorlopig stand. De vraag blijft welke toekomst Lombok tegemoet gaat. Blijft het een wijk voor iedereen, ongeacht afkomst of sociale positie? Of zal de wijk fundamenteel veranderen en de kenmerkende diversiteit en sociale interactie tussen bewoners verliezen? | |
