| dc.description.abstract | De Nederlandse samenleving verandert. Er zijn vragen gerezen over de betaalbaarheid en de houdbaarheid van het bestaande zorgstelsel in Nederland. Volgens Steyaert & Kwekkeboom (2010) is de verzorgingsstaat te lang voorgesteld als enkel formele zorg. Burgers zijn te lang passief solidair geweest door premies te betalen met als gevolg dat (kwetsbare) burgers gebruik kunnen maken van zorg wanneer zij die nodig hebben (Trappenburg, 2013). De Nederlandse regering is van mening dat burgers er profijt van hebben wanneer zij in toenemende mate voor elkaar zouden gaan zorgen en wanneer zij meer hun eigen leven zouden organiseren. Desalniettemin is er sprake van bezuinigingen in het Nederlandse sociale domein, de verzorgingsstaat is niet langer houdbaar (Ministerie van Algemene Zaken, 2013).
Vanwege de toenemende schaarste in de zorg wil de overheid dat burgers steeds meer gebruik gaan maken van informele zorg (Steyeart & Kwekkeboom, 2012). De tendens is dat maatschappelijke zorg op lokaal niveau geregeld wordt. Gemeenten sluiten volgens de huidige regering beter aan bij de burger, daar zou dan ook de verantwoordelijkheid voor maatschappelijke zorg moeten liggen. Kwetsbare burgers worden geacht, alvorens gebruik te maken van professionele zorg, binnen hun netwerk te zoeken naar informele zorg. De informele zorg uit sociale netwerken van burgers is in alle beleidshervormingen omtrent de Wmo de buffer waaruit de schaarse zorg opgevangen moet worden. Dit onderzoek richt zich op de vraag of kwetsbare burgers zorg uit hun sociale netwerk willen en kunnen ontvangen.
Via een maatschappelijke zorg instelling zijn meerdere kwetsbare burgers benaderd en uiteindelijk zijn er 25 mensen bereid gevonden te participeren in dit onderzoek.
Vanuit verschillende theoretische invalshoeken is informele zorg uit sociale netwerken bestudeerd in de literatuur. Opmerkelijk genoeg is er nooit onderzoek gedaan naar wat kwetsbare burgers vinden van het gestelde feit dat zij zorg uit hun sociale netwerk dienen te realiseren.
Trappenburg stelt dat van lager opgeleiden meer actieve solidariteit verwacht wordt omdat kwetsbare burgers veelal in de zelfde armere wijken wonen (Trappenburg, 2010).
Grootegoed (2012) laat in haar onderzoek zien dat kwetsbare burgers de behoefte hebben om iets terug te kunnen doen in de zorgrelatie. Om de balans te herstellen of te behouden wordt zorg soms niet gevraagd door de kwetsbare burger aan het sociale netwerk. Linders (2010) concludeert tevens dat kwetsbare burgers geen zorg vragen. Volgens Linders wordt dit veroorzaakt door vraagverlegenheid en ongevraagd wordt er geen hulp geboden blijkt uit haar onderzoek.
Gelet op de onderzoeksresultaten kunnen we stellen dat kwetsbare burgers zwakke sociale netwerken hebben en de sociale relaties die zij hebben zijn veelal disfunctioneel. Opvallend veel participanten hebben contacten met familieleden verbroken. Kwetsbare burgers hebben veelal contact met elkaar, anders geformuleerd hebben zij doelgroep contacten. Volgens de participanten hebben dergelijke contacten een negatieve invloed op hun herstel. Dientengevolge moeten we ons zelf de vraagstellen of kwetsbare burgers daadwerkelijk zorg kunnen dragen voor elkaar. Eveneens willen kwetsbare burgers veelal geen zorg uit hun sociale netwerk ontvangen uit schaamte gevoel en zij vinden dat hun netwerk ondeskundig en beperkt is. Tevens hechten kwetsbare burgers veel waarde aan de vriendschappen die zij hebben, voor het merendeel van hen zijn deze erg beperkt. Kwetsbare burgers wensen vandaar dat vriendschappen niet belemmerd worden door een beroep op zorg. Als deze kwetsbare burgers al zorg ontvangen dan is dit voor hun kinderen en niet voor zichzelf. Als zij zorg vragen en ontvangen is dit vaak in geval van nood en kortdurend dit betreft evenzeer enkel de kinderen.
Concluderend, kwetsbare burgers willen en kunnen geen zorg uit hun sociale netwerk ontvangen omdat hun netwerk te beperkt is. Kwetsbare burgers hebben contacten die veelal disfunctioneel zijn. Kwetsbare burgers hebben een sterke voorkeur zien voor professionele zorgverlening. | |
