Leren van je eigen voorbeeld: effecten van reflectie op logisch redeneren

Abstract

Uit eerder onderzoek is gebleken dat het probleemoplossingsproces verbeterd kan worden door zelfobservatie en hardop reflecteren. Met zelfobservatie wordt het terugzien van de eigen taakuitvoering bedoeld en met hardop reflecteren het hardop uitleg geven wat is gedaan tijdens een taak en met welke reden. Daarnaast kan het terugzien van de eigen oogbewegingen tijdens het maken van een taak helpen bij het ophalen van informatie uit het geheugen. In dit onderzoek werd gekeken of hardop reflecteren tijdens het terugkijken van een video van de eigen taakuitvoering leidt tot een betere prestatie op een probleemoplossingstaak dan het in gedachten reflecteren tijdens het terugkijken van een video van de eigen taakuitvoering. 32 deelnemers werden verdeeld over twee groepen. Een pretest-posttest design werd toegepast. De voormeting bestond uit 20 Mastermindtaken. Tussen de voormeting en de nameting vond de interventie plaats die bestond uit drie Mastermindtaken. De ene groep kreeg na het maken van elke taak een video van de eigen taakuitvoering terug te zien en reflecteerde hardop op de handelingen in de video. De andere groep kreeg een video van de eigen taakuitvoering te zien en reflecteerde in gedachten op de handelingen in de video. De nameting bestond wederom uit 20 Mastermindtaken en 10 taken om de transfer van kennis naar moeilijkere items te meten. Er werd gekeken of de groepen van elkaar verschilden in prestatie en of de groepen verbeterden van voormeting naar nameting. Ook werd de prestatie op de transferitems tussen de groepen vergeleken. Een 2 (conditie: hardop reflecteren of in gedachten reflecteren) x 2 (meetmoment: voormeting of nameting) mixed ANOVA werd uitgevoerd op prestatie op de Mastermindtaken. Er was geen verschil in prestatie op de Mastermindtaken tussen de twee groepen (F < 1), de groepen verbeterden niet van voormeting naar nameting (p = .069) en er was geen interactie tussen groep en meetmoment (F < 1). Prestatie op de transfer test verschilde niet tussen de groepen, p = .724. Er werd geen effect gevonden van meetmoment en groep op de prestatie op de Mastermindtaken. Dit suggereert dat de interventie geen effect heeft gehad. Echter, de participanten presteerden al heel goed op de voormeting, zo had de ene conditie 92,5% van de items juist en de andere conditie 90% van de items juist. De positieve effecten van de interventie zijn mogelijke onopgemerkt gebleven doordat er weinig ruimte was voor vooruitgang.