Identiteit en de nieuwe wereldorde: De visies van Fukuyama en Huntington op identiteit en de rol van de VS in de wereld van na de Koude Oorlog in een constructivistisch perspectief

Abstract

Identiteit is een centraal concept geworden om de wereld te begrijpen na de Koude Oorlog. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order (New York 1996) van Samuel P. Huntington en The End of History and the Last Man (Londen 1992) van Francis Fukuyama zijn twee werken die het denken over de nieuw ontstane wereldorde na de Koude Oorlog hebben vormgegeven. Voor Huntington is identiteit het fundamentele begrip om in de nieuwe wereldorde conflicten te begrijpen. Fukuyama heeft als kernthema de liberale democratie als enige overgebleven rationele staatsvorm, met als onderbouwing, dat de liberale democratie de enige staatvorm is, die het universele menselijke streven naar erkenning, de juiste ruimte te kan geven. Fukuyama en Huntington hebben de hele wereld als onderwerp, waardoor internationale betrekkingen van belang zijn. Het constructivisme is een steeds populairder wordend perspectief binnen het vakgebied van de internationale betrekkingen. Vanuit dit constructivistisch perspectief worden de visies van Fukuyama en Huntington onderzocht, op het gebied van identiteit en de rol van de Verenigde Staten in de nieuwe wereldorde. Bij Fukuyama is de Ander wezenlijk voor het tot existentie komen van de identiteit, bij Huntington bedreigt de Ander de identiteit of dient als bevestiger van de eigen superioriteit. Voor de VS betekent dit volgens Huntington, een teruggetrokken rol als leider van de Westerse beschaving, binnen deze beschaving. Voor Fukuyama betekent dit identiteitsbegrip een verstandige open houding om het ideaal van de liberale democratie te kunnen beschermen en verspreiden.