Make a Memory: Een onderzoek naar de verschillende culturele rituelen en conventies bij gezinnen in rouw na het verlies van een kind.

Abstract

Dit onderzoek is uitgevoerd ten behoeve van de Stichting Make a Memory, een organisatie die kosteloos fotosessies aanbiedt aan gezinnen met ernstig zieke, terminale en overleden kinderen in de leeftijd van 23 weken (zwangerschap) tot 17 jaar. Vanuit een inductieve, kwalitatieve onderzoeksmethode is onderzocht welke culturele conventies rondom rouw en de dood de fotografen tegenkomen in hun werk. Semigestructureerde diepte-interviews met een onderzoeksgroep gekenmerkt door triangulatie hebben vanuit een drietal respondentgroepen (fotografen, ouders en experts) perspectief kunnen bieden op de onderzoeksvraag. 'Tegen welke verschillen rond dood en rouwen lopen de fotografen van Make a Memory aan tijdens de fotosessies met gezinnen met diverse culturele achtergronden?’ Ten eerste is gebleken dat de gezinnen waarmee de fotografen in aanraking komen gekenmerkt worden door superdiversiteit (Vertovec, 2007). Een tweede bevinding is dat er mogelijk nog sprake is van een taboesfeer als het gaat om doodgeboorte in de Turks-islamitische en Surinaams-Hindoestaanse cultuur. Het maken van foto’s van doodgeboren kinderen lijkt in deze culturen zeer ongebruikelijk. Verder is naar voren gekomen dat er verschillende culturele en religieuze rituelen, gedragingen en denkwijzen zijn waar de fotografen mee in aanraking komen tijdens hun werk. Sommige hiervan kunnen als ‘anders’ of ‘vreemd’ aanvoelen voor de fotografen. Een aantal hiervan kan begrepen worden uit de manier waarop er in verschillende culturen gekeken wordt naar ‘goede rouw’. Tot slot blijkt dat er op verschillende manieren wordt omgegaan met suggesties van de fotograaf. Het blijkt dat Turks-islamitische mensen in dit onderzoek minder snel hun wensen en behoeften aangeven dan Nederlandse gezinnen. Een verklaring hiervoor wordt gezocht in de face-theorie van Goffman (1967). Dit kan ertoe leiden dat ouders foto’s krijgen waar zij mogelijk niet geheel tevreden mee zijn.