VR-Televisie: De mobiliteitservaring van de televisuele VR-toeschouwer

Abstract

In dit artikel wordt onderzocht op welke manier VR-technologieën verandering teweeg kunnen brengen in een conventioneel (single-screen) dispositief van televisie ten aanzien van de mobiliteit van de toeschouwer. Heden ten dage wordt er steeds vaker geëxperimenteerd met VR-technologieën binnen het televisielandschap. Deze VR-technologieën – vaak in de vorm van een VR-bril – worden hierbij ingezet als schermtechnologie. De soft- en hardware van deze VR-technologieën lenen zich voor een andere televisuele kijkervaring dan wanneer er een conventioneel televisiescherm gebruikt wordt. Het onderzoeken van de verschillen in mobiliteitservaring in enerzijds een conventionele televisuele kijksituatie, en anderzijds een televisuele kijksituatie waarbij de televisieteksten op een VR-schermtechnologie bekeken worden, is in de basis comparatief. Hierom worden er allereerst verschillende beschouwingen uiteengezet, aangaande de mobiliteit van de toeschouwer in een conventionele kijksituatie. Dit gebeurt aan de hand van theoretische besprekingen van Anne Friedberg, Lev Manovich en Nanna Verhoeff.

Uit deze theorieën zijn drie manieren gededuceerd waarop de ervaring van mobiliteit voor de toeschouwer benaderd kon worden, namelijk de ervaring van virtual mobility, de ervaring van fysieke mobiliteit en een vorm van genetwerkte mobiliteit. Zodoende is er een analytisch kader opgesteld, waardoor er drie televisuele VR-casussen op gestructureerde wijze geanalyseerd konden worden. Deze casussen, Netflix VR, de Dance Dance Dance VR-content en de televisieserie Invisible, hebben elk een andere invulling. Op deze manier is er getracht een reikwijdte aan VR-mogelijkheden, aangaande de mobiliteit van de toeschouwer, aan te tonen. Uiteindelijk wordt er beargumenteerd dat VR-technologieën, wanneer zij als schermtechnologie gebruikt worden om televisie op te kijken, veranderingen teweeg brengen in zowel de virtuele, als fysieke mobiliteitservaring van de toeschouwer. Het feit dat de toeschouwer gefixeerd moet zijn, is geen vereiste meer voor het kunnen ontstaan van een televisuele kijksituatie. Daarnaast wordt er – met behulp van een bespreking van genetwerkte mobiliteit – betoogd dat het dispositief van televisie, door het gebruik van VR-technologieën als vervanging van het conventionele televisiescherm, mobiliseert. De configuratie van tekst, toeschouwer en technologie wordt mobieler, in die zin dat het ontstaan van een kijksituatie niet meer per definitie gebonden is aan een thuislocatie.