Borgman. Een onderzoek naar de manier waarop er betekenis wordt uitgedrukt in een film die meer vraagt dan antwoordt.

Abstract

Borgman, de zevende film van Alex van Warmerdam houdt de toeschouwer qua betekenisgeving bezig. Dit komt doordat verhaalelementen niet overeenkomen met de manier hoe andere films zijn vormgegeven. In Borgman uit zich dat in onverklaarbare momenten die geen duidelijke informatie overdragen aan de toeschouwer. Door de film in dit onderzoek op een neoformalistische manier te benaderen, kunnen er echter aannames worden gedaan over de manier waarop de onverklaarbare momenten een betekenis uitdrukken. Ze worden in eerste instantie dan ook op die manier beschouwd: als onverklaarbaar. Door hun dominante structuur vallen zij op en drukken zij op verschillende manieren betekenis uit. Ten eerste blijkt dat de onverklaarbare momenten niet geheel onverklaarbaar zijn, als uitgegaan wordt van het Bijbelse citaat aan het begin van de film en de slot scene van de film. Door deze twee momenten kunnen veel handelingen causaal aan elkaar gekoppeld worden. Hiervoor krijgt de toeschouwer ook aanwijzingen uit de mise-en-scene. Er blijft echter alsnog veel ruimte over voor de toeschouwer om aan de onverklaarbare momenten een eigen interpretatie te geven middels inferenties. Ten tweede blijkt dat Borgman een parametrische vorm heeft. Het paradoxale aan de parametrische vorm is dat het een betekenis uitdrukt voor de toeschouwer, terwijl dat per definitie niet mogelijk is. Het is dan ook de parametrische vorm die ervoor zorgt dat Borgman door recensenten en onderzoekers als absurdistisch verklaard kan worden. Concluderend blijkt dat Borgman de betekenis zoekende toeschouwer op meerdere manieren stevig aan het werk zet.