| dc.description.abstract | Het fenomeen grens wordt in de thesis vanuit drie invalshoeken benaderd: vanuit de wetenschap, de politiek en in de praktijk in het EUREGIO-gebied. Hierbij wordt steeds gekeken naar zowel de samenwerking tussen de staten binnen de grenzen van de Europese Unie (EU), als de samenwerking tussen een staat en het daaraan grenzende buurland en samenwerking tussen de grensregio’s van deze buurstaten. In het eerste deel van het onderzoek komen de drie genoemde invalshoeken aan bod. Om een goed beeld te krijgen van de betekenis van de staatsgrens in het gebied tussen de rivieren Rijn, Eems en IJssel, zullen eerst de bestaande ideeën omtrent het fenomeen grens en grensoverschrijdende samenwerking als vorm van Europese integratie in het klein na de Tweede Wereldoorlog worden onderzocht. Aan de hand van secundaire literatuur wordt een beeld van de belangrijkste wetenschappelijke zienswijzen geschetst. Vervolgens wordt het fenomeen grens benaderd vanuit de politiek. Hoe werd er vanuit de Europese politiek naar de problemen, maar ook naar de kansen van de grens gekeken? En hoe werd met de grensproblemen omgegaan door de nationale – Nederlandse en Duitse - politiek? Tot slot wordt voornamelijk aan de hand van archiefmateriaal onderzocht wat de grens en grensoverschrijdende samenwerking voor de grensbewoners in het EUREGIO-gebied betekende en in welke mate de doelstelling van de toenmalige Europese leiders om de nationale grenzen te doen vervagen hier is verwezenlijkt.
In deel twee komen de verschillende niveaus van grensoverschrijdende samenwerking bij elkaar in een één persoon: Alfred Mozer. Vanwege zijn levensloop van grensganger uit noodzaak ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, naar grensganger en Europees federalist uit overtuiging na deze oorlog, is Mozer te zien als een symboolfiguur voor de grensoverschrijdende en Europese samenwerking. Op verschillende niveaus heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de samenwerking: op Europees niveau als kabinetchef van Landbouwcommissaris Sicco Mansholt, op bovenregionaal niveau als voorzitter van het overkoepelende orgaan voor samenwerking tussen de grensregio’s in Europa, op regionaal niveau als voorzitter van de naar hem vernoemde EUREGIO-Mozer-Commissie (MoKo) en op lokaal niveau als voorzitter van één van de drie belangenverenigingen die samen de EUREGIO vormen. Op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam is veel primair materiaal van en over deze zogenoemde ‘bruggenbouwer in Europa’ gearchiveerd. Aan de hand van dit materiaal wordt zijn visie op de grens en grensoverschrijdende samenwerking, alsook Mozers visie op de samenwerking in Europees verband in dit deel als casus behandeld. | |
