“Daar hadden we wellicht aangifte van kunnen doen.” Een op focusgroeponderzoek gebaseerde analyse naar de aangiftebereidheid van blanke, mannelijke studenten.

Abstract

Het is van belang dat burgers aangifte doen, omdat aangiftes de politie zicht op criminaliteit geven en aangiftes zijn vaak een vereiste voor het opstarten van strafrechtelijk onderzoek. Er zijn meerdere factoren van invloed op aangiftebereidheid. Zo worden kosten en baten afgewogen door de burger, spelen het type delict, de sociale context van het delict en daderkenmerken van de een rol. Verder leidt de mogelijkheid om anonieme aangifte te doen tot een hogere aangiftebereidheid. Het gedrag van het slachtoffer en attitudes ten aanzien van de politie zijn tevens van invloed op aangiftebereidheid. In dit onderzoek zijn er twee focusgroepen georganiseerd met in totaal 12 deelnemers. Deze gesprekken bieden authentieke bottom-up data over wat relevante factoren zijn voor de aangiftebereidheid van een specifieke bevolkingsgroep. De doelgroep bestaat uit mannelijk, blanke, Nederlandse studenten. Deze personen vormen een community of practice op basis van gedeeld taalgebruik, daarnaast komen zij in aanraking met elkaar en hebben zij al naar gelang de situatie een gezamenlijk doel. De participanten in dit onderzoek brengen de eigen verantwoordelijkheid omtrent slachtofferschap als nieuwe factor naar voren, die relevant is voor zowel de aangiftebereidheid als voor hun mening ten aanzien van de politie. Het slachtofferschap van delicten wordt in twijfel getrokken wanneer er sprake is van ‘eigen schuld’. Hieronder verstaan de participanten baldadig gedrag of uitlokking. Slachtofferschap van politiegeweld kan worden voorkomen door respect voor de politie te tonen en orders op te volgen. Dit onderzoek kan de politie inzicht bieden in welke thema’s belangrijk zijn voor deze groep. De politie kan deze informatie gebruiken als zij met deze doelgroep in gesprek gaat om hun aangiftebereidheid te vergroten. Deze factor zou tevens toegevoegd kunnen worden aan kwantitatieve onderzoeksinstrumenten, zoals vragenlijstonderzoek naar aangiftebereidheid of naar attitudes over de politie.