Leren vrij te zijn - Een onderzoek naar vrije wil en cognitieve gedragstherapie

Abstract

Cognitieve gedragstherapie is een veelgebruikte en succesvolle behandelmethode in de geestelijke gezondheidszorg. Deze therapie helpt patiënten destructieve gedrags- en gedachtepatronen te doorbreken door alternatieve manieren van handelen aan te reiken. Cognitieve gedragstherapie beroept zich hiermee op bepaalde ideeën over het hebben van een vrije wil, al is niet direct duidelijk welke ideeën dat zijn. In deze paper onderzoek ik in hoeverre de ideeën over keuzevrijheid die worden gehanteerd door CGT te verenigen zijn met de positie in het vrije wil-debat dat compatibilisme wordt genoemd. Ik concludeer dat CGT en compatibilisme elkaar op filosofische grond niet tegenspreken, dat een compatibilistische uitleg van cognitieve gedragstherapie een grotere filosofische spanning in de psychiatrie kan wegnemen en dat het succes van cognitieve gedragstherapie erop wijst dat compatibilisme een rijke en herkenbare beschrijving kan geven van de vrije wil.