Sociale acceptatie en afwijzing: de verwerking van complimenten en beledigingen: Effecten van angstigheid en eigenwaarde op de emotionele Stroop-taak

Abstract

In deze honours thesis staat het effect op de verwerking van emotioneel geladen stimuli in de sociaal-evaluatieve sfeer centraal. Hierin wordt het effect van complimenten, neutrale persoonsomschrijvingen en beledigingen onderzocht door middel van een zogenoemde emotionele Stroop-taak. Om een verschil in reactietijd te kunnen meten, ook wel het emotionele Stroop-effect genoemd, is er een experiment uitgevoerd met complimenten, neutrale omschrijvingen en beledigingen met een verschillend perspectief: de woorden waren gericht op de lezer of gericht op een ander. In deze Stroop-taak moesten proefpersonen de juiste kleur van de complimenten, neutrale omschrijvingen of beledigingen intoetsten. Uit eerder onderzoek blijkt dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken de resultaten op een emotionele Stroop-taak kunnen beïnvloeden. Om die reden is er gekeken of de specifieke persoonlijkheidskenmerken angstigheid en eigenwaarde invloed uitoefenen op het emotionele Stroop-effect. Uit de resultaten bleek een hoofdeffect van woordtype: op complimenten werd sneller gereageerd dan op de niet-positieve sociaal-evaluatieve woorden, waarbij neutrale omschrijvingen en beledigingen niet van elkaar verschilden. Dit is een opvallend resultaat dat ook in eerder onderzoek is gevonden (De Mulder et al., in voorbereiding). Daarnaast is er een drie-weg-interactie gevonden tussen woordtype, perspectief en eigenwaarde. Proefpersonen uit de hoge eigenwaarde groep bleken sneller te reageren op beledigingen in de zelf-gerichte conditie dan in de ander-gerichte conditie. Er kan geconcludeerd worden dat het gevonden emotionele Stroop-effect in voorgaande literatuur bevestigd wordt met dit onderzoek. Een verklarende factor in de vorm van persoonlijkheidskenmerken is voor dit effect echter niet gebleken. Voor het vinden van een emotioneel Stroop-effect lijkt het in dit onderzoek geen verschil te maken of mensen over bepaalde eigenschappen beschikken, zoals hoge angstigheid of lage eigenwaarde. Dit wordt uitgelegd in het kader van een gedeeltelijk automatisch verwerkingssysteem waar mensen over beschikken. Mensen lijken automatisch emotionele informatie te verwerken en daarop te reageren, ongeacht hun mate van angstigheid en/of mate van eigenwaarde. De werking van dit automatisme loopt als een rode draad door onze maatschappij; in de politiek, in de media en in onze normen en waarden.