Utrechtse burgerinitiatieven in de openbare ruimte

Abstract

In dit onderzoek wordt gekeken naar burgerinitiatieven in de gemeente Utrecht die zich richten op het doen van een fysieke ingreep in de openbare ruimte. Dit zijn initiatieven die zich bijvoorbeeld richten op het realiseren van een sportveldje, dierenweide, speeltuin of stadstuin. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen waarom burgers een burgerinitiatief starten, welke factoren belangrijk zijn voor het daadwerkelijk kunnen realiseren van een burgerinitiatief en wat de rol van de gemeente is bij deze burgerinitiatieven. Om deze doelen te bereiken zijn 9 interviews gehouden met initiatiefnemers en 6 met ondersteunende ambtenaren. Hieruit blijkt dat initiatiefnemers vooral een initiatief starten omdat zij een bepaald thema binnen de wijk (voldoende groen, speelplekken, dieren in de stad etc.) erg belangrijk vinden en zich hiervoor willen inzetten. Als belangrijkste factoren voor het realiseren van een burgerinitiatief komen de doorzettingsvermogen van de initiatiefnemer en het belang van draagvlak in de wijk naar voren. Als belemmerende factor noemen initiatiefnemers vooral de lengte van het proces en de regelgeving waar zij mee te maken krijgen. Hoewel initiatiefnemers zich het liefst willen richten op de inhoud van het initiatief zijn zij vaak veel tijd kwijt aan juridische zaken, regelgeving, het aantonen van draagvlak en aanvragen van vergunningen. Verder blijkt dat bij alle onderzochte initiatieven sprake is van een samenwerking tussen initiatiefnemer en gemeente. Hoewel de samenwerking op veel vlakken positief wordt beoordeeld, komen ook een aantal knelpunten naar voren, zoals een mismatch in de ondersteuning, regelgeving vanuit de gemeente en het verdwalen binnen de gemeente. Het neerzetten van een goed verwachtingsmanagement is hierbij erg belangrijk. Initiatiefnemers en de gemeente moeten in een vroeg stadium met elkaar om tafel gaan om uit te spreken wat zij zelf kunnen en wat zij van de andere partij verwachten. Ook is het belangrijk dat de gemeente initiatiefnemers wijst op de complexiteit van het opzetten van een burgerinitiatief in de openbare ruimte, zodat initiatiefnemers niet met verkeerde verwachtingen beginnen aan hun initiatief.